Drie maanden geleden keek ik hoe Renate Dorrestein bij Cornald Maas op de bank in Opium uitleg gaf over haar nieuwe boek Weerwater. De schrijfster dacht nooit meer te kunnen schrijven en vreesde de rest van haar leven ossenworst te moeten snijden bij de Hema. Een writer’s block. Toen ze het absolute dieptepunt bereikt dacht te hebben, ging de telefoon. Almere wilde dat ze een boek zou schrijven over de stad. Verscheurd door twijfel besloot ze een kijkje te nemen; de rest is geschiedenis.
Ruim twee maanden (af en toe) lezen in Weerwater, duurde het voordat ik het boek uit had. Zelfs voor mijn doen is dat best lang. Het schrijven is ogenschijnlijk ook een worsteling geweest. Je voelt als lezer door de zinnen heen nog de blokkade waarmee Dorrestein voor Weerwater kampte. Een iets kritischere blik was wenselijk geweest. Zou ze aan het begin van het schrijfproces al geweten waar ze naar toe ging? Ogenschijnlijk niet. Het einde oogt wat in elkaar geflanst en zal menig lezer ontevreden achterlaten. Het begin zal ook de nodige moeite hebben gekost. Hoe hou ik mijn personages in Almere? Er bleek maar een oplossing mogelijk: ik laat ze opsluiten door een natuurramp.
Geschiedenis – of het gebrek er aan – is ook een thema in het boek. Dorrestein ontkomt er niet aan de zielloosheid van de veertig jaar oude stad te benoemen en uit te spelen. In het boek moet Almere bovendien helemaal opnieuw beginnen. Het verhaal in het kort: Voorafgegaan door een mysterieus noodweer ontstaan er dodelijke mistbanken die Almere omsingelt. Mensen die willen ontsnappen vinden de dood. De rest – onder wie veel vrouwen en enkele honderden ontsnapte criminelen – blijft doelloos achter. Wat volgt is een verhaal over overleven in een noodtoestand, machtsspelletjes, hoop en verlangen.
Interessant is de keuze om het verhaal deels vanuit haar eigen perspectief (Renate Dorrestein die na een writer’s block een verhaal komt schrijven over Almere) te vertellen. Het is een gimmick, maar verraad wellicht ook een beetje het gebrek aan fantasie; mogelijk de reden dat het schrijven een paar jaar niet wilde lukken. Nadat we bekomen zijn van het verrassende perspectief (al wordt het verhaal ook vanuit een aantal andere personages verteld) kabbelt dit verhaal – en dat is ook direct het probleem – vooral een beetje voort. De plotwendingen die Dorrestein heeft geschreven zijn wat aan de magere kant en het einde kan zoals gezegd zeker als teleurstellend worden ervaren.
Voor mijn gevoel slaat Weerwater op bijna alle fronten net de plank een beetje mis: verhaal, opbouw, personages, spanningsboog, plot. Het is daarmee als roman niet zo geslaagd. Wat overblijft is de herkenning van de locaties voor wie Almere een beetje kent. Renate Dorrestein ontziet ondertussen Almere niet; haar personages laten zich soms keihard uit over de stad. Toch maakt het boek ook nieuwsgierig en daarmee is het doel waarschijnlijk al bereikt. Het geeft een mooi inkijkje in plaats die door veel mensen liever voorbij gereden wordt. Ongetwijfeld zullen er nu een paar auto’s extra stoppen om een kijkje te nemen op de Esplanade.
Comments