De centrale cliëntenraad van zorginstelling Vivent in Den Bosch kwam vorig jaar met het manifest ‘De ogenschijnlijke systematische afbraak in de VVT-sector’. Er kwamen (kleine) verbeteringen en een delegatie van het Ministerie van Volksgezondheid Welzijn en Sport (VWS ) kwam langs om de klachten aan te horen. Een raad in actie.
Het idee om de onvrede op papier te zetten kreeg bij de raad vorm toen de instelling alle budgetten rond de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (Awbz) en de nieuwe financiering via zorgzwaartepakketten om moest gooien. “Bij een aantal mensen liepen de kosten voor hun verblijf in de zorginstelling hoog op. Terwijl veel cliënten leven van een klein pensioentje en een AOW. Er moest iets gedaan worden, vonden wij”, legt Bert Meijs – onafhankelijk voorzitter van de centrale cliëntenraad van Vivent – uit.
Mensen met een kleiner budget kregen te maken met de zogenoemde ‘derde geldstroom’. Dat hield in dat voor bepaalde diensten ineens (meer) geld moest worden betaald. “Bij sommige mensen ging heel hun zakgeld op aan waskosten, een kopje koffie in de kantine, de ziektekostenverzekering en de televisieaansluiting.” Peter van Gerven, secretaris van de centrale cliëntenraad, vult aan: “Met name rond de invoering van de zorgzwaartepakketten ging er veel mis. Alles moest sneller en goedkoper. Medewerkers raakten daardoor steeds meer in de stress. Sommige bewoners werden in een stoel gezet en werden er alleen nog uitgehaald als dat echt nodig was. Bij ziekte of verlof kwam er een uitzendkracht en tegen de tijd dat die was ingewerkt, ging hij of zij weer weg. Het leek wel een duiventil.”
Activiteitenbegeleiding
Ook de dagbesteding ging op de schop. “Alles werd door de nieuwe regels opnieuw onder de loep genomen, met als gevolg dat onder andere de activiteitenbegeleiding op een laag pitje kwam te staan: was geen geld meer voor. Handen aan het bed zijn heel belangrijk natuurlijk, maar voor heel veel mensen zijn die activiteiten van levensbelang. Dat geeft zin aan hun leven en werkt preventief.” Vivent was het op veel punten uit het manifest met de centrale cliëntenraad eens, maar kon niet veel anders doen dan zich aan de regels houden. Ondertussen kregen ook de beleidsmakers in Den Haag het manifest onder ogen. Een afvaardiging van het Ministerie van VWS kwam, op uitnodiging van de raad, langs om te zien en te horen hoe het er in de dagelijkse praktijk in een zorginstelling aan toe gaat. “We werden aangehoord”, begint Bert Meijs, “en we hebben gesproken over de problemen waar we tegenaan lopen. Maar we hebben het vooral gehad over de (her)indicaties die door het Centrum indicatiestelling Zorg (CiZ) worden verzorgd. Dit zou volgens ons niet telefonisch moeten gebeuren en ook niet door personeel dat niets over de problemen van de cliënten af weet. Ik ken een mevrouw die een telefoontje kreeg van het CiZ, aan wie gevraagd werd hoe het ging. Ze antwoordde dat het ‘wel goed ging’, waarna haar indicatie niet werd verlengd.” Bert Meijs en Peter van Gerven spreken de vrees uit dat er niet veel zal veranderen in de ouderenzorg door hun gesprek met de delegatie van VWS. “Met alle respect, maar het waren niet de personen die in Den Haag de knopen doorhakken.”
Samenwerken
En dat terwijl de beide heren ideeën hebben over hoe de zorg in de toekomst te verbeteren is. “Een inkomensafhankelijke bijdrage zou bijvoorbeeld al veel armoede onder de ouderen in een instelling oplossen”, denkt Meijs. Peter van Gerven: “In het begin van de nieuwe regelingen is de instelling iets te ver doorgeschoten met het aanschroeven van het budget, omdat alles nu veel scherper wordt gecontroleerd.” Toch is er stukje bij beetje verbetering gekomen in het beleid van Vivent. “Of het door onze inmenging komt, laat ik in het midden, maar voor ons gevoel is er wel naar ons geluisterd. De activiteitenbegeleiding is bijvoorbeeld weer bijna op het oude niveau. Al kan het nog veel beter als we als cliëntenraad meer gaan samenwerken met de leiding, de medewerkers, de vrijwilligers en de mantelzorgers.”
Ze zien graag dat het manifest een vervolg krijgt in andere (centrale) cliëntenraden. “In andere landen wordt de langdurige zorg ook goed geregeld. Waarom kan dat dan hier niet? Er zijn al nieuwe vergaderingen gepland om te kijken waar we samen met Vivent tot verbeteringen kunnen komen.” Samen is inderdaad het toverwoord vindt ook Peter van Gerven: “Goede zorg is ons gemeenschappelijke belang. Dat begint bij goed overleg. Er zal namelijk altijd geld te weinig zijn, maar als we samen naar een oplossing zoeken, krijgen we de beste uitkomst voor iedereen. We proberen dat nu eerst in onze eigen instelling te bereiken, en als dat een succes wordt, dan kan dat als voorbeeld dienen voor andere instellingen.”
Oorspronkelijke publicatie: Zorg & Zeggenschap, april 2011
Commentaires