Steeds meer thuiszorgcliënten kunnen de deur niet meer zelfstandig openen. Zorgverleners moeten daarom soms met veel sleutels op pad. Er zijn modernere en efficiëntere alternatieven, maar wat betekent dit voor de privacy en de veiligheid?
Tienduizenden cliënten in de thuiszorg geven hun sleutels in beheer aan de thuiszorgorganisatie. Omdat ze zelf de voordeur niet meer kunnen openen voor de zorgverlener of in het geval van calamiteiten. Vaak ontbreekt het de instelling aan een sleutelbeheerbeleid. Gevolg is dat zorgverleners in veel gevallen met bossen sleutels langs de cliënten moeten. Ook komt het voor dat sleutels worden verwisseld en zelfs kwijtraken, of dat er juist erg veel duplicaten van één exemplaar in omloop zijn. Dat maakt het moeilijk om te controleren wie er (op welk moment) beschikken over een sleutel van de cliënt.
Goedwerkende oplossingen tegen sleutelproblematiek zijn er wel, maar de kosten verschillen per instelling en kunnen hoog oplopen voor de cliënt. Het kost thuiszorgorganisaties veel extra tijd om de sleutel van depots naar de locatie te vervoeren. Voor de cliënt is het ondertussen van belang dat deze de regie zelf in handen kan houden en de keuzevrijheid heeft om te bepalen wat hij of zij nodig heeft. Wat kan de cliënt zelf doen en hoeveel privacy wil hij of zij hiervoor opgeven? Zijn er bijvoorbeeld mensen in de omgeving die de deur kunnen openen of is er toch een oplossing nodig in de vorm van een (kostbaar) sleutelsysteem?
Nieuwe systemen
Met een groeiend aantal thuiszorgcliënten wordt de vraag naar oplossingen wel steeds dringender. Er is een aantal systemen in opkomst dat het beheren van sleutels vergemakkelijkt. Bij Thuiszorg Groningen wordt bijvoorbeeld gebruik gemaakt van de ‘mobile key’: het Sesam Open Joe-systeem. Met een mobiele telefoon belt de verzorger naar de centrale, die vervolgens een kastje bij de voordeur van de cliënt activeert. Als de verzorger aanbelt, kan de deur worden geopend.
Sowieso worden er steeds vaker sleutelkluizen aan de buitenmuur bij de voordeur of bij de ingang van een complex bevestigd. Zo’n zogenaamde zorgkluis kan met een loper worden geopend, wat voorkomt dat een medewerker met veel sleutels op pad moet. Er zijn echter ook nadelen: de kluis is namelijk erg zichtbaar. Dit maakt direct duidelijk dat er een hulpbehoevend persoon in het pand woont. Hoewel de technieken steeds beter worden, is het kraken van de zorgkluis nooit uit te sluiten. Vergelijkbaar is het cilinderslot in de deur, dat door middel van een loper kan worden geopend. Deze zorgkluiscilinder is in de voordeur of muur ingebouwd en bestaat uit twee in elkaar geschoven cilinders waarin de huissleutel zit opgeborgen.
De sleutel kan van binnenuit eenvoudig weer worden opgeborgen en de woning hoeft niet te worden voorzien van nieuwe sloten. Zorgorganisatie Vierstroom heeft woningen van intensieve thuiszorgcliënten voorzien van een chipsleutelsysteem. Dit Tele Entree-systeem zorgt ervoor dat medewerkers met een digitale sleutel of pincode de woning kunnen betreden. Uiteraard kan de bewoner de woning ook met zijn of haar eigen sleutel binnenkomen. Bijkomend voordeel van deze systemen is dat bij verlies van de chipsleutel, deze simpel kan worden geherprogrammeerd en het slot dus niet hoeft te worden vervangen.
Eén van de klachten van thuiszorgcliënten is dat ze niet weten wanneer er iemand langskomt of dat ze lang moeten wachten. Het kan dus interessant zijn voor cliëntenraden om te horen wat cliënten en medewerkers vinden om van daaruit naar oplossingen te zoeken. Misschien zijn er dan vaak eenvoudige oplossingen die niet veel kosten en die helpen de regie bij de mensen te laten. Voor wie dat nodig heeft, is er dan altijd nog een ‘high-tech-systeem’.
Wat kan de cliëntenraad doen?
Onderzoek onder cliënten naar wat zij vinden van het afgeven van sleutels? Welke oplossingen zien zij?
Wat is de uitkomst van het laatste C Q-onderzoek met betrekking tot ‘ervaren privacy’?
Welke afspraken zijn er gemaakt met de zorgaanbieder over het beheer van de sleutel?
De cliëntenraad kan invloed uitoefenen op het sleutelbeleid en –beheer door middel van verzwaard adviesrecht
Praktijksituatie
Een cliëntenraad werd er door cliënten op geattendeerd dat ze, zonder daarin vooraf te zijn gekend, waren aangeschreven voor een elektronisch sleutelsysteem. Wat de gevolgen waren voor de cliënt en wie voor de kosten zou moeten opdraaien, was nooit gecommuniceerd. De zorginstelling had het besluit, zo bleek, genomen zonder vooraf de cliëntenraad om advies te vragen. De cliëntenraad heeft hierop bezwaar gemaakt tegen het besluit om alle woningen van zeer hulpbehoevende cliënten te voorzien van het moderne en kostbare sleutelsysteem. De instelling bekeek het besluit daarom nog eens goed. In overleg met de cliëntenraad besloot de zorginstelling om het systeem wel in te voeren, maar de kosten hiervan (voorlopig) niet door te berekenen aan de cliënt.
Oorspronkelijke publicatie: Zorg & Zeggenschap, 1 mei 2010
Comments