Leeftijd & Werk (het voormalig Expertisecentrum LEEFtijd) deed vorig jaar onderzoek naar de opvattingen van cliënten over oudere werknemers. Ook LOC en ActiZ (koepelorganisatie voor zorginstellingen) werkten hieraan mee. Op uitnodiging van Leeftijd & Werk hielden de bij het onderzoek betrokken organisaties een rondetafelgesprek over de uitkomsten met vertegenwoordigers van zorginstellingen. En vooral ook over de mogelijkheden en kansen van oudere werknemers.
Duurzame inzet van werknemers, gebruikmaken van oudere beroepsbeoefenaars, wordt steeds belangrijker. Niet in de laatste plaats omdat we met z’n allen steeds ouder worden. Het rapport Leeftijd maakt verschil gaat niet enkel over de zorg, maar laat wel zien dat oudere werknemers, als het aan de cliënt ligt, nog volop van waarde kunnen zijn. Centrale vraag van het rondetafelgesprek: hoe kunnen kwaliteit van jonge en oudere beroepsbeoefenaars optimaal benut worden? Wat is er voor werknemers nodig om langer vitaal door te kunnen werken? En wat kan de zorginstelling daar aan bijdragen?
Kwaliteiten optimaal benutten
In het rapport Leeftijd maakt verschil is een link gelegd tussen specifieke kwaliteiten van senioren en beroepen waar deze kwaliteiten tot hun recht komen. Beoordelingsvermogen, inlevingsvermogen, geduld, communiceren, overwicht: het is maar een greep uit de kwaliteiten die ouderen (in dit onderzoek 55 jaar en ouder) meer worden toegedicht dan jongeren (medewerkers tot 35 jaar).
In dit onderzoek is voor het eerst gekeken vanuit het cliëntperspectief. “De waardering van cliënten is namelijk heel belangrijk”, vindt Marthijn Laterveer, plaatsvervangend directeur van LOC. “In de praktijk wordt weinig gekeken naar welke medewerker het beste past bij een cliënt. De één wil graag ’s ochtends een praatje, de ander juist helemaal niet. Hou rekening met waarden van de cliënt én van de medewerker. Dat komt de zorg ten goede.”
Negatieve punten
Ook: negatieve punten juist positief benaderen. Sharon Casander, personeelsadviseur bij Hilverzorg: “Sommige cliënten hebben bijvoorbeeld juist behoefte aan een beetje aandacht en niet aan een jonger iemand die snel werkt.” Een klimaat waarin oudere werknemers net zo waardevol worden gevonden als jongere collega’s begint bij de leiding, aldus de bestuurssecretaris van Argos Zorggroep Jan Willem Das: “We moeten zorgen dat er een dialoog ontstaat tussen jong en oud. Er wordt bijvoorbeeld gezegd: ouderen zijn vaker ziek. Dat is dus helemaal niet waar. Laat dat zien.”
2100 beroepen zijn onderzocht, waarvan 700 extra geschikt bleken voor de oudere werknemer. Maar wat kunnen zorginstellingen doen om oudere werknemers te krijgen of langer te laten doorwerken? Mieke Verbaarschot, die meewerkte aan het onderzoek namens Leeftijd & Werk: “Je werk moet aansluiten op je levensfase. En wat helpt is: je goed blijven voelen in je werk.” Daar kunnen hulpmiddelen bij helpen en die zijn er genoeg. “Maar vaak denken werknemers toch: ik doe het een keertje zonder. Eigenlijk moet je vanaf het begin van je loopbaan de juiste keuzes daarin maken, anders krijg je op latere leeftijd last”, weet P&O-adviseur Yvonne Los bij De Gelderhorst.
Naast de geestelijke en lichamelijke gesteldheid is er nog een veel genoemde reden voor oudere werknemers om de zorg te mijden of te verlaten: geld. Rob van Eijkelenburg: “Je ziet dat het salarisverschil tussen de zorg en andere sectoren nu soms een belemmering vormt om in te treden. Daar zit soms duizenden euro’s tussen.” Bij SVRZ hebben ze daar inmiddels wat op gevonden: “Nieuwkomers schalen we direct in op het toekomstige salaris in plaats van het salaris van leerling, wat ze eigenlijk zijn. Zo kunnen mensen voor wie de financiële drempel om in de zorg te werken te groot is, toch die stap maken.”
Op de langere termijn moet het gesprek over de duurzame werknemersinzet meer vorm krijgen. “Want hier moet het ook niet bij blijven”, aldus Laterveer. “LOC en ActiZ hebben al gezegd meer te gaan samenwerken op dit vlak. Door bijvoorbeeld hierover maatschappelijke debatten te voeren. Duurzame inzetbaarheid vraagt aandacht, maar heeft ook écht meerwaarde.” Het rapport Leeftijd maakt verschil is te downloaden op www.loc.nl/leeftijdmaaktverschil.
Kader:Leeftijd & Werk
In Leeftijd & Werk hebben de adviseurs van stichting expertisecentrum LEEFtijd zich opnieuw georganiseerd. Leeftijd & Werk is een adviesorganisatie die branches en organisaties ondersteunt met vraagstukken die te maken hebben met duurzame inzetbaarheid. Op hun website staat nu ook een Human Resource-handleiding online, waarin de beroepen staan die extra geschikt zijn voor oudere werknemers. Ook staan er tips in om de kracht van leeftijd maximaal te kunnen benutten.
Oorspronkelijke publicatie: Zorg & Zeggenschap, maart 2012
Comments