Zoeken op de website

Een breed lachende meneer van de ABN Amro prijkt op de foto bij het artikel op Telegraaf.nl. De foto geeft goed weer hoe Nederland zich op dit moment voelt: uitgelachen. De man in kwestie, Rik van Slingelandt, voorzitter van de Raad van Commissarissen, heeft de afgelopen dagen veel reacties gehad op het plan van ABN om de bestuurders van het bedrijf een ton salarisverhoging te geven. In een interne mail die naar buiten is gekomen, ‘betreurt’ Rik de ontstane situatie. Eigenlijk betreurt hij, afgaande op de rest van de mail, met name dat het besluit tot negatieve reacties heeft geleid. Want het besluit wordt niet teruggedraaid omdat de ABN – en hoe nobel van ze – het belangrijk vindt dat ‘gemaakte afspraken worden nagekomen’. Ook wordt nogmaals benadrukt dat de afspraken binnen de wet vallen en ook bijdragen aan ‘goed werkgeverschap’. Het is een veel, zo niet, alles zeggende mail. De top van grote bedrijven is anno nu zo ver verwijderd van de samenleving, dat iemand als Rik, niet kan begrijpen dat hij een grens overschrijdt. Dat wat past binnen de wet niet betekent dat het ook moet gebeuren. En dat zijn ABN Amro, nog maar kort geleden door de belastingbetaler overeind is gehouden. ABN Amro wil een goed werkgever zijn. Bestond er maar zoiets als een goed bankschap. Maar dat woord kent mijn spellingcontrole niet.

De immer kaalgeschoren Jack van Gelder staat op het veld met aan zijn zijde Pierre van Hooijdonk en zijn haar. Vooral het haar van Pierre is de laatste tijd veel besproken, aangezien zijn kapsel niet onder doet voor dat van Van Gelder in de jaren zeventig: donker, hoog en krullend. Ze staan in de Amsterdamse avond te praten in de ArenA, een betonnen bak met tl-achtige verlichting. Dat is overigens een goede samenvatting van bijna alle moderne stadions. Inspiratieloze bouwwerken met als doel zo snel mogelijk veel geld verdienen. Als de volksliederen hebben geklonken, die ik zelf overigens net gemist heb, klinkt het ‘bloed zweet en tranen’, het volkslied van het volk. Op het veld is ondertussen een of andere bordkartonnen gebouw neergezet waar de scheidsrechters mogen staan. Er staat heel groot ‘European qualifiers’ op, zodat we niet vergeten waarom we vandaag bij elkaar zijn. Er gebeurt als de wedstrijd is begonnen en André Hazes is uitgezet, niet veel. De wedstrijd tussen Nederland en Turkije ‘zeurt door’, zoals iemand opmerkt. Zo nu en dan ligt er iemand op de grond, meestal een Turk. Zo nu en dan is er een kans, meestal voor Nederland. Maar de beste kansen zijn voor Turkije, dat na een dik half uur zelfs scoort. Er zitten hoorbaar veel Turken ook op de tribune. Elk foutje van Oranje wordt begroet met een luid gejuich en bij lang balbezit klinkt gefluit. Bij rust klinkt een opbeurend muziekje, ondanks de 0-1. Als ik in de 70e minuut terugkom bij de wedstrijd is er, op wat wissels na, niets veranderd. De Nederlanders ogen wanhopig, zowel op de tribune als op het veld. Sneijder kijkt boos en schiet een bal, bedoeld als voorzet, over de achterlijn. Inmiddels staan er al 83 minuten op de klok. Guus Hiddink staat langs het veld met zijn armen te los, alsof hij wil gaan zwaaien, maar hij houdt zich in en kijkt naar het spel. Jasper Cillessen gooit de bal snel het veld in, maar Oranje is de bal al weer snel kwijt. Er ligt iemand op de grond, een Turk. De tijd tikt weg. De eerste supporters vertrekken van de tribunes. ‘1-0 achter is geen feestje,’ merkt de commentator op. In de blessuretijd scoort Wesley Sneijder dan toch nog 1-1. Daar blijft het bij. Wesley mag voor een sponsorbord uitleggen wat er verkeerd ging. Het viel allemaal wel mee, aldus Wesley. Wedstrijd afgelopen, het EK ver weg, de avond nog later dan toen de wedstrijd begon. Zoals de gisteren overleden voetbalcommentator Hugo Walker (81) zou zeggen: ‘Maken we er hier een einde aan in Amsterdam.’

“Papa, wat is dit nou?” Nieuwsgierig komt mijn zoon, in zijn pyjama aangelopen. Het is al tegen half vier ‘s middags en hij weigert te gaan slapen. Tussen twee vingertjes heeft hij een doorzichtig balletje dat nog het meeste weg heeft van een veel te groot uitgevallen zoutkorrel of klein uitgevallen hagelsteen “Ik weet niet wat het is,” zeg ik oprecht, terwijl ik het ding nu tussen mijn vingers beweeg om beter te kunnen kijken. Ik leg het bolletje op de vensterbank. Mijn zoon wandelt weer naar de hoek van de kamer waar hij het balletje gevonden had op de grond en komt een paar seconden later weer bij me terug met nog één. Hij kijkt hoopvol naar mij, alsof ik nu wel zou kunnen weten wat hij voor bijzonders heeft gevonden. Ik leg het bolletje bij de andere en leg preventief uit dat het in ieder geval niet is om op te eten. Je weet maar nooit. “Eten!” roept zoon nu met een ondeugende glimlach. “Nee niet eten!”, zeg ik beseffend dat ik er nooit over had moeten beginnen. Als ik omkijk zie ik nog veel meer bolletjes op de grond liggen, alsof er ineens een nieuwe bron is aangeboord. Mijn zoon gaat er even gehurkt bij zitten, maar besluit dan dat hij zijn aandacht maar beter weer op ander speelgoed kan richten. Even later rijdt er een auto met spoor over mijn buik.

Op hetzelfde moment dat ik met mijn vrouw en zoon bij de verloskundige in Empel zat, kwam er in de Franse Alpen een vliegtuig naar beneden. Ik weet nog dat ik geheel willekeurig naar de klok heb gekeken op wat haast op de seconde af het moment kan zijn geweest dat vlucht 9525 van Germanwings de grond raakte en daarmee een einde bracht aan 150 levens. Even daarvoor hadden wij op een televisiescherm het begin gezien van een nieuw leven, dat amper acht weken aan het groeien is in het vruchtzakje in de baarmoeder van mijn vrouw. We werden voorzichtig gefeliciteerd en we namen de felicitatie nog voorzichtiger in ontvangst. ‘Ik had verwacht dat je opgelucht zou zijn,’ zei ik tegen mijn vrouw toen we weer buiten stonden. ‘Ja, ik ook. Maar misschien moet het even bezinken en komt dat morgen.’ Ik snapte het helemaal. Uit eigen ervaring weten we hoe het ook kan gaan en hoe kwetsbaar het leven is. Zeker als het zo pril is. Thuis knip ik de televisie aan en zie ik headlines over de vlucht van Barcelona naar Düsseldorf. Twee uur lang kijk ik onafgebroken naar live nieuwsuitzendingen vol dood en verderf. Ik kijk opnieuw naar de klok en bedenk me somber dat deze 150 mensen, die ooit ook zijn begonnen als embryo, nu verstrooid liggen op een besneeuwde Alp.

Aan de muur hangen de geboortekaartjes van anderen. Quinten, Finn, James en de anderen. Noël heeft zich aan een kindertafel genesteld waar hij de kassa bedient. Er is maar één muntje, maar dat mag de pret niet drukken. Nadat ik twee keer voor heb gedaan welke toetsen hij kan gebruiken, neemt hij graag de verantwoordelijkheid over. Ondertussen ligt Marjolein in een zijkamertje bij een echoapparaat. De deur staat open en ik wandel onrustig van de kindertafel naar het echoapparaat. Noël kan het – ondanks aansporingen – niets schelen. Hij is blij met zijn kassa en zijn muntje. Geconcentreerd gooit hij het muntje in het juiste vakje, drukt hij op de juiste toetsen om te zien hoe het muntje uit de kassa komt rollen. De kassa komt me bekend voor van vroeger, aangezien ik met vergelijkbare modellen heb gespeeld. Ik loop weer terug naar Marjolein, waar op de grote televisie nu echt iets te zien is. De roodharige verloskundige die we nog kenden van de vorige keer kijkt tevreden. Helemaal goed. Er is een boontje en het heeft een hartje. Mogelijk kunnen we het rond 7 november begroeten. Noël zegt het allemaal niets. Hij zit nog steeds op zijn stoel als Marjolein alweer terug loopt. Vervolgens worden alle auto’s overhoop gehaald, weegt hij zich zo’n tien keer en probeert hij het papier van het bed te trekken. We geven hem een aai over z’n bol en zeggen de verloskundige gedacht. Noël zegt ‘doei, daah’ maar heeft geen idee wat er is gebeurt.

Ik koos uit verveling voor Moskou, gewoon omdat ik toevallig op Twitter las dat iemand daarover schreef. Vrij willekeurig zoomde ik in Google Maps in op een wijk. Ik hoopte een vervallen tafereel te zien, armoede misschien en hint van corruptie. Ik belandde op een doodlopende weg; een straatnaam werd mij uit de kaart niet duidelijk, maar het ligt in de buurt van Krasnogo Mayaka. De weg loopt uit op een vierkant parkeerplaatsje. Er is nauwelijks de moeite gedaan om parkeervlakken op de weg te tekenen. Auto’s staan ogenschijnlijk willekeurig geparkeerd: sommige plekken zijn leeg, op andere plekken staan auto’s dubbel geparkeerd. Het zijn niet de goedkoopste auto’s en ik onderscheid in ieder geval één Chevrolet. Alle auto’s zijn zwart, grijs of wit. Op ééntje na, die een beetje verloren in een hoek van de parkeerplaats staat. Het is een donkerrode auto die wel eens een wasbeurt gebruiken kan. Aan de ene kant van de weg staat een flatgebouw; negen hoog die zo lang doorloopt als ik kijken kan. Het is september 2014 en de bomen zijn nog mooi groen. Bomen zijn er hier sowieso in overschot. Er ligt namelijk ook een parkje aan de weg met zo te zien een spiksplinternieuw speeltuintje. De ingang van de speeltuin wordt gemarkeerd door een groene boog met daarnaast een bordje met, waarschijnlijk, regels. Daar achter zie ik nog net het blauw hek van wat lijkt op een Cruyff Court. De straat, het park en de speeltuin zijn uitgestorven, op één moeder met twee kinderen na. Ze lopen over de straat. Dat moet ook wel wat zowel links als rechts staan auto’s geparkeerd. Het kleinste kind wordt voortgeduwd in een buggy. Op het laatste plaatje, als de weg overgaat in parkeerplaats, kijkt de moeder opeens om. Ze weet zich bekeken. Ik voel me een beetje betrapt, al zal ik ze nooit meer terugzien.

Het werd weliswaar iets donkerder in de kamer, maar dit leek op niets op de ons beloofde gedeeltelijke zonsverduistering. Bij het opstaan was het mistig geweest, zo erg dat de hoge moderne vierkante toren van de kerk even verderop nauwelijks zichtbaar was. Op televisie spraken de weermannen de hoop uit dat de lucht zou opentrekken, net op tijd voor de eclips. De mist ging, een beetje dan, maar donkere wolken vulden zich boven het plein waaraan ons huis aan gelegen is. We zien de beelden van de Faeröer en Spitsbergen waar de verduistering, in tegenstelling tot bij ons, zelfs volledig zal zijn. Af en toe wordt er verbinding gemaakt met Gerri Eickhof die in Utrecht bij sterrenwacht Sonnenborgh staat. Gerri staat er beteuterd bij; net zo beteuterd als in 2000 in Amsterdam toen Oranje tegen Italië alle kansen had om de finale van het EK te halen, maar de penalty’s ons weer eens de das om deden. Er is net als bij ons geen streepje zon te zien. Ondertussen kunnen we niet ontkennen dat we de eclips aan het missen zijn, als de kamer donkerder wordt. Al is er ook weer niet zoveel verschil met een gemiddelde druilerige dag in oktober. Bij het plein rijdt een bestelauto langs die de lichten aan heeft staan. Veel meer verduisteringservaring krijgen we niet. Ook nieuwslezer Herman van der Zandt die de live-uitzending presenteert, steekt zijn teleurstelling niet onder stoelen of banken. Maar, zegt hij geruststellend, op 12 augustus 2026 hebben we weer de kans om vergelijkbare een gedeeltelijke zonsverduistering te zien. Mijn zoon vindt het allemaal wel best. Hij heeft intussen het ligt naast de boekenkast aangeklikt.

In de volle zon fiets ik door de stad; officieel is het nog altijd winter. Een week eerder al tikte de thermometer 16 graden aan. Vandaag zou het eveneens 16 graden worden, maar het voelt vele malen warmer aan. Zomerjas, goede keuze. Trui, iets minder goede keuze. Zelfs op de fiets, met het bijbehorende briesje, is het gewoon meer dan aangenaam. Ik steek een straat over vlak voor een bus. Van achter het grote voertuig komt er een gebroken witte scooter het fietspad op gesneld. Het meisje met lange donkere haren kijkt nog even vluchtig achterom of ze niets of niemand geraakt heeft. Ze is alweer meters verder. We passeren een steegje, zij een paar seconden eerder dan ik. Vanuit het niets doemt er een barbecuelucht op; heel kort. Nog geen seconde en het is weer weg. Het ligt in onze aard. ‘De Nederlander’ kan er niets aan doen. Zodra het langer dan een uur zonnig is moet er vlees gebraden worden in de buitenlucht. ‘We’ zijn veel te bang om iets van het mooie weer te missen. Zelfs als het een dinsdag is in maart. Het leven is te kort om niet te barbecueën.

9 dagen 16 uur 29 minuten en 30 seconden. Zo lang is de wereld Vladimir Poetin, de president van Rusland, al kwijt. Er is een heuse website gebouwd – met op de achtergrond een Zwanenmeer-uitvoering – waarin tot op de seconde wordt bijgehouden ‘hoe lang Poetin al niet in het openbaar is opgetreden’. ‘Tell your friends about this great nieuws’, staat er onder. Blijkbaar is zijn afwezigheid zeer uitzonderlijk en reden voor veel opwinding. Als demense op Twitter en in andere media niet zo’n ophef hadden gemaakt had ik ‘m waarschijnlijk niet gemist. Maar toch, nu Poetin weg is, en niemand weet waar heen begint het wel interessant te worden. Ik ben gek op complottheorieën en dit verhaal kent er inmiddels al vele. De huis tuin en keuken roddels: Poetins vriendin is aan het bevallen en onze Vladje is er bij, Poetin heeft een mislukte facelift gehad, hij is gewoon op vakantie. In de categorie serieuze zorgen: Poetin is afgezet in een coupe, hij is ziek (het gonst van griep tot hersenbloeding) of Poetin is dood (al dan niet vermoord). Zelf weet ik het uiteraard ook niet, maar ik ben wel zeer benieuwd geraakt. Online volg ik het laatste nieuws, lees de theorieën, zie foto’s van verdachte activiteiten rondom het Kremlin en laat me mee zuigen in het mysterie. Ik bedacht me al kijkend naar de tweets en blogs, dat het verhaal vaak mooier en interessanter is dan de waarheid. Een stelling die ook goed bij Poetin past overigens.

Oh mijn god de vaas is gevallen. Uitgerekend de vaas! Marjolein en Noël zijn een ochtendje weg dus heb ik de gelegenheid genomen om op te ruimen en te stofzuigen. Als ik de stofzuigerslang wil opbergen en deze een beetje in gedachten verzonken terug wil zetten in de trapkast besef ik te laat dat ik ‘m verkeerd om in het hokje plaats. De slang wankelt, ik besef dat hij gaat vallen, maar kan er niets meer aan doen; alleen kijken of de schade beperkt blijft. Even lijkt alles goed te gaan, als in een slowmotion in een film waarin de hoofdrolspeler net tussen al het andere verkeer door, veilig een kruispunt oversteekt. Op het laatste moment tikt de stofzuigerslang echter nog net een grote glazen vaas aan. Ook de vaas begint te wankelen, maar helt overduidelijk naar één kant toe en valt op z’n zij. Een oorverdovend geluid is het gevolg. Klassiek geklater van glas op de vloer. Ik kijk zeker een halve minuut roerloos naar de vaas die inmiddels in tientallen stukken verdeeld ligt over de vloer van de trapkast. Als of door er naar te kijken ik nog iets zou kunnen veranderen aan de uitkomst van het voorafgaande tafereel. Wat had ik 40 seconden geleden anders kunnen doen zodat de vaas niet zou vallen. Ik besluit overrompeld als ik ben de stofzuigerslang maar gewoon te laten liggen, evenals de in vele stukken verdeelde vaas. Bang als ik ben om me te snijden aan het glas terwijl ik alleen thuis ben en zo 112 niet kan bellen. Het is nog maar een paar weken geleden dat ik juist de vaas – niet deze vaas – gebruikte als symbool van mijn herboren schrijverschap. Als ik over een nietszeggende vaas een leuke tekst kan schrijven, besloot ik, dan lukt het over alles. Het was het begin van mijn herwonnen plezier in verhalen optekenen. En nu, nog geen maand later, lag er een vaas in duigen. Ik ben niet bijgelovig per se. Maar ik vind het op z’n minst frappant. ‘Het zal toch niet een teken zijn’, denk ik, terwijl ik de trapkastdeur weer sluit en het automatische lampje uitklikt.

Er is al veel gezegd en geschreven over de in 2009 overleden schrijver/columnist Martin Bril. Het is moeilijk om daar nog een origineel geluid aan toe te voegen. Er rest mij eigenlijk niets anders dan open deuren intrappen. Aan tafel bij Pauw zitten op deze maandagavond Martin’s weduwen Bart Chabot en Ronald Giphart om hun nieuwe show te verkopen. En om te dwepen met hun vriendschap met Bril. Al kan het ‘we willen Martin levend houden’ ook oprecht zijn geweest. Ze zitten aan tafel omdat ze als trio – maar dan zonder Martin – het land in gaan. Volgens vrienden Bart en Ronald was Martin van een andere niveau. ‘Andere columnisten blijven vaak steken in meninkjes’, zo beschrijft Chabot het verschil tussen Martin Bril en de rest, CaMu (Remco Campert en Jan Mulder) en Simon Carmiggelt uitgezonderd. Giphart vertelt hoe hij, als hij met Martin op pad ging, de volgende dag in de krant las wat hij allemaal had gemist. De ogen van Bril zagen altijd net even meer; niet zelden met een vleugje fantasie van de meester. Nu proberen Chabot en Giphart zijn teksten levend te houden om maar in de clichés te blijven. ‘Vaak als een schrijver dood gaat is hij binnen een jaar vergeten.’ Laatst zag ik een herhaling van ‘Enfin’, een programma waarin wordt teruggeblikt op vijf jaar zonder Martin Bril en de 49 jaar daarvoor. ‘Ik vind dat hij al heel lang dood is’, aldus Matthijs van Nieuwkerk op. ‘Er is ook nooit iets voor hem in de plaats gekomen.’ Het is misschien wel het mooiste compliment dat iemand – of hij/zij nou schrijver is of niet – kan krijgen.

Het zegt u hoogstwaarschijnlijk niets, maar Kees Thijssen (39 jaar pas) stopt met dammen. De vijfvoudig Nederlands kampioen (2003-2007) kan het niet meer opbrengen. Volgens een bericht uit het Brabants Dagblad verdween zijn motivatie nadat hij zijn profstatus (en dus inkomsten) van NOC*NSF kwijtraakte. Zijn prestaties hadden er ook onder te lijden. Al kan het ook andersom zijn geweest. Opvallend genoeg is het bericht al van twee dagen geleden en heb ik behalve bij het Brabants Dagblad en bij De Stentor, geen enkele media hierover gehoord. Ik weet dat dammen niet echt prioriteit heeft voor de meeste (sport)redacties, maar een klein berichtje als één van de beste spelers van de afgelopen twintig jaar stopt, is toch niet te veel gevraagd? Zelf denk ik bij Kees Thijssen vooral van het NK 2003. Zijn eerste nationale titel haalde hij op de dag dat het treinverkeer weer eens overhoop lag. Samen met andere damliefhebbers uit Groningen stond ik op het perron van (ik denk) Hoogeveen te wachten tot de spoorproblemen over zouden zijn. Ik was ruim op tijd vertrokken maar de vertraging zou uiteindelijk oplopen tot enkele uren. Uiteindelijk ging er weer een trein, zodat ik nét voor de laatste zet van het toernooi, aankwam in de Passenger Terminal te Amsterdam. Door een andere afspraak kon ik niet lang blijven plakken en nadat Kees Thijssen werd gefeliciteerd, liep ik weer langs het fietspad terug naar het station. Enkele jaren en vele Nederlandse titels later zag ik Kees Thijssen opnieuw. Ditmaal op het station van Amsterdam. Met een dambord in een boodschappentas om zijn arm stapte hij de trein in. Hij keek, zoals altijd, nors. En zag er, zoals altijd, uit alsof hij net uit bed kwam en amper had geslapen. Ik weet nog hoezeer ik op dat moment tegen Kees opzag. Tegen alle logica in profdammer worden; hij deed het. En hoe. Glorieus, met zijn dambord en een duffe kop in de trein. Jammer dat zijn droom voorbij is gevlogen.

Op zondagochtend wist ik opeens waarom het boekenprogramma ‘Boeken’ nét niet werkt. Het is te vroeg. De openbaring kwam eigenlijk al een paar dagen eerder, op donderdag. Adriaan van Dis deed zijn jaarlijkse boekenprogramma in ‘De Wereld Draait Door’. Met zijn charme, passende tijdstip, decor maar vooral zijn onhandige geklungel met glazen rode wijn zette hij een sfeertje neer dat bijna uniek te noemen is voor de Nederlandse televisie. Het draait bijna overal om de inhoud, de vorm, de presentator (m/v). Maar zelden om sfeer; ‘Boer Zoekt Vrouw’ en ‘Wie Is De Mol’ zijn de uitzonderingen. En dan stelt het decor bij Adriaan eigenlijk nog niet eens zoveel voor. Maar je voelt dat het avond is. Eigenlijk zou het na negen uur moeten zijn, maar DWDD is nou eenmaal vroeger. Nog voor de eerste glazen wijn zijn ingeschonken begint Van Dis aan zijn kunstwerkje. Een uurtje praten over boeken kan ook een cadeautje zijn, zeker als het één keer per jaar is. En dus kijk ik naar schrijvers die me normaal niet veel zouden interesseren, en ben ik geboeid tot het einde. Het gekke is dat Wim Brands het zeker in zich heeft een mooi programma te maken over boeken. Maar je staat op zondagochtend natuurlijk al met 0-3 achter. En als je programma dan ook nog ‘Boeken’ heet, moet je wel heel veel goedmaken met de inhoud. Daarnaast moet je, om een prettig gesprek over een boek of de beweegredenen achter het schrijven van een boek te hebben, de juiste sfeer vinden. Dat is op televisie sowieso al heel moeilijk, laat staan in de ochtend. Nee, zondagochtend wist ik het opeens. We moeten nog heel lang wachten tot we opnieuw een goed boekenprogramma op televisie zien. Waarschijnlijk nog zo’n 51 weken.

Ineens is daar een harde klap op de tafel. De man die de klap geeft loopt theatraal weg. Om hem heen is er gemor. Een baby – wellicht zijn baby – zat op het moment van de klap, nog geen meter verderop. Hardop spreekt een vrouw aan een andere tafel hierover haar onvrede uit. Het flesje Heineken dat bij de man stond, blijft leeg en alleen achter bij de twee vrouwen met wie hij (samen met de baby) aan tafel zat. Als de man de hoek om is zie ik opeens hoeveel vreemde figuren er nog in het restaurant zitten. De lage prijzen van de Hema trekken onverzorgde types aan met Action-tassen, wild haar en vreemde gewoontes. Iedereen moet eten, dus dat is ook prima. Maar in contrast met de steriele inrichting van het restaurant geeft het een surrealistisch beeld. Gezinnen met kinderen, lege tafels, maar ook veel mannen alleen die voor twee euro vijftig nasi met kip naar binnen schuiven. Een man met halflang achterovergekamd haar haast zich naar een tafeltje verderop waar iemand een halfvol flesje water had laten staan. Het is een triest beeld, maar ik zie ook iets moois. Iedereen is met elkaar verbonden door tl-licht, goedkope nasi en boerenkool en vandaag een klap op de tafel. Een klap die we allemaal gehoord hebben. Als wij onze boerenkool op hebben is de man van de klap op de tafel ineens weer terug. Ik heb hem niet aan horen komen lopen, dus voor mij komt zijn aanwezigheid plotseling en ik merk dat ik schrik. Zonder een woord te zeggen staat hij bij de tafel die hij een kwartier geleden met veel bombarie had verlaten.

‘Handen thuis of blijf thuis’, twittert NS zonet. In Hoofddorp is gisteren namelijk een hoofdconducteur zwaar mishandeld. Nou worden er wel vaker mensen mishandeld, maar als het om conducteurs gaat (lees: mensen in een publieke functie) worden we extra boos. Dat is best begrijpelijk, hoewel wat mij betreft die verontwaardiging er altijd mag zijn. Ook als je geen conducteur bent. Volgens mij heb ik wel eens eerder een tekstje geschreven naar aanleiding van de mishandeling van NS-personeel. Ik schreef toen dat ik persoonlijk vond dat NS-personeel vaak ook niet echt vriendelijk en respectvol met haar klanten omgaat. En dat ik wel kan begrijpen dat de toon die sommige (want lang niet voor iedere conducteur geldt dit) NS’ers bezigen, agressie oproept. Tegelijkertijd besef ik me dat je dit eigenlijk niet kan en mag vinden want dan is er altijd wel iemand die roept dat je geweld aan het goedpraten bent. Ik zeg het echter toch nog één keer (en ik houd er daarna voor altijd over op), maar ik ben er echt van overtuigd dat het geen toeval is dat het zo vaak mis gaat bij de Nederlandse Spoorwegen. Veel conducteurs zijn cynisch, betweterig, bot en ronduit klantonvriendelijk. Daar komt bij dat de houding van de NS is dat als jij geen geldig kaartje hebt je hoe dan ook expres de boel probeert te flessen. Hoe anders is dat in bijvoorbeeld Engeland. Heb je daar geen of geen juist kaartje dan probeert het personeel je te helpen, kan je tegen normaal tarief alsnog een kaartje kopen en legt men uit hoe het wel moet. Zonder agressie op te wekken. Omdat ik – zoals ik al zei – weet dat bovenstaande verkeerd uit te leggen valt wil ik nogmaals en zeer nadrukkelijk benadrukken dat ik elke vorm van geweld afkeur. En dus ook geweld tegen NS-personeel. Wel denk ik dat de NS en haar personeel ook eens naar zichzelf moet kijken. Waarom gebeurt juist ons dit zo vaak? Hebben we voldoende personeel aan boord van de trein en behandelen we onze klanten op de juiste manier? Zo’n interne discussie zou goed zijn of in ieder geval geen kwaad kunnen. Daarnaast moet iedereen die deze mensen – die ook maar gewoon hun werk doen – ook maar met een vinger aanraakt, heel hard gestraft worden. Laat daar geen misverstand over bestaan. Want in die zin heeft de NS absoluut gelijk: ‘geweld is nooit te rechtvaardigen’.

Kennen we Peter Rehwinkel nog? De niet zo succesvolle burgemeester van Groningen tot 2013. Stapte op om een (vrijwilligers)functie te bekleden bij ‘rampenorganisatie’ UCLG; de functie bleek niet te bestaan. Daarna kwam Rehwinkel alleen nog in het nieuws als hij weer eens op een leugentje was betrapt, vanwege zijn wachtgeld of vanwege de enorme villa in Barcelona waar hij zich terugtrok. In maart 2015 duikt de oud-burgemeester weer op. Meneer heeft een boek geschreven genaamd ‘Manage your next CRISIS’. Dat is best grappig, aangezien Rehwinkel zelf – bijvoorbeeld bij de project-x rellen in zijn veiligheidsregio – niet altijd even handig heeft gehandeld. Overigens ook grappig: de toenmalige burgemeester van Haren Rob Bats verhuurde zichzelf ook een tijdje als expert voor crisissituaties. Het geeft goed weer dat mensen die openlijk en opzichtig falen soms ook de realiteitszin uit het oog hebben verloren. De schaamte is verdwenen. Nu is er dus een boek. Het oogt niet erg professioneel, alsof het in eigen beheer is uitgegeven en er geen geld was voor een échte vormgever. Op de voorkant staat naast de titel (geschreven in een begin jaren 90 lettertype), een foto van een bliksemschicht die neerdaalt op een stad. Een typische stockfoto. Op Amazon kan je ook de eerste paar pagina’s en de achterflap lezen. Ogenschijnlijk is er aan opmaak niet veel tijd besteed. Hoeft ook niet als het om de inhoud gaat heeft Peter gedacht. Achterop het boek staat een veel te lange tekst in diapositief. Daaronder ‘A must for cities and industries’. Daar weer onder gaat de achterflap echt uit de bocht. ‘Peter Rehwinkel is one of the world’s most renowned experts in Disaster & Crisis Management.’ Het is niet alleen schaamteloos, maar ook pijnlijk. Pijnlijk dat deze man zelf niet door heeft hoe onsterfelijk belachelijk hij zich maakt. Aan de andere kant: iedereen heeft het recht zichzelf schromelijk te overschatten.

Dat ik geen tweets de wereld in stuur met de hashtag #jesuischarlie en dat ik vanavond niet op de Dam sta, betekent niet dat ik niet boos ben. Uiteraard ben ik boos. Hoe kan je immers, als je gelooft in het vrije woord, niet boos zijn. De laffe aanslag gisteren op het kantoor van het satirisch weekblad Charlie Hebdo in Parijs waarbij tenminste twaalf mensen het leven verloren, bracht mijn gedachten terug naar twee artikelen die ik acht jaar geleden tijdens mijn studie maakte. Ik sprak toen met Elena Simons, schrijfster van het boek ‘Pret met Moslims’, onderzoeker Theo Meder van het Meertens instituut en schrijver van ‘There were a Turk, a Moroccan and a Dutchman…’ en cabaretière van Turkse komaf, Funda Müjde. Over moslims en humor, of je alles kan zeggen en of je alles móét kunnen zeggen. Ik schreef de artikelen destijds vanwege rellen die ontstonden door het publiceren van spotprenten waarin de islamitische profeet Mohammed werd afgebeeld. Maar de tekst is – zeker met het oog op de gebeurtenissen van vandaag – helaas nogsteeds relevant. Maatschappijkritische boodschap Funda Müjde (zelf géén moslim) vond destijds dat ‘beledigen om het beledigen’ niet kon. “Ik stel mezelf altijd de vraag: met welk doel doe je het? Ik maak ook hele harde grappen, maar die hebben wel een maatschappijkritische boodschap.” Maar, voegde ze er aan toe, “op fysiek geweld ben ik altijd tegen, laat staan tegen geweld op artiesten. Die zijn er namelijk om te stoken in de samenleving; we kunnen niet zonder deze creatieve mensen.” Theo Meder kwam veel in contact met Turken en Marokkanen uit de wijk en sprak met velen van hen voor zijn onderzoek. Meder kwam tot de conclusie dat humor universeel is. “Maar de grens ligt niet overal hetzelfde. Religieuze grappen liggen nog steeds erg gevoelig. Een leuke grap maken over Jezus kan gemakkelijker dan over Mohammed.” De grens van humor blijft een vaag begrip. Ook voor Elena Simons: “Ik was bang dat moslims mijn boek niet zo tof zouden vinden, omdat ik mensen daarmee in hokjes stop. Ik stigmatiseer bewust: ik neem een stigma en speel ermee zodat ik er meer lucht in breng.” Lees hier de gehele artikelen ‘Harde grappen uit het hart’ en ‘Gevoel voor humor is universeel’ uit 2007.

De laatste dag van 2014 is alweer aangebroken. Tussen de spreekwoordelijke oliebollen en champagnekurken zit ik achter mijn laptop mijn traditionele Kasatari-jaaroverzicht te typen. Het was een bewogen jaar. Maar then again, welk jaar is dat nou eigenlijk niet. Centraal thema dit jaar was afscheid. Afscheid van mensen. Van nog meer mensen. Van dienstverbanden. En van huizen. Om te beginnen nam ik op persoonlijk vlak afscheid van eerst Yvonne van Gilse, directeur van LOC, die na een ziekbed van ruim een jaar veel te vroeg overleed. Niet veel later kwam het bericht dat ik afscheid moest nemen van al mijn collega’s bij LOC omdat mijn contract werd ontbonden vanwege een drastische reorganisatie. LOC gaat in afgeslankte vorm verder met vooral zzp’ers. En zo kwam er een einde aan vijf mooie jaren bij een prachtig bedrijf. En begint 2015 met een zoektocht naar nieuwe avonturen. In een bewogen herfst namen we tot slot ook afscheid van ons huis aan de Oude Engelenseweg. Er kwam een mooier en vooral groter huis voor in de plaats, vlak bij het Rivierenplein en met uitzicht op de Jumbo. Zo kwam een langgekoesterde verhuisdroom in 2014 dan eindelijk uit. We zeiden daarbij ook gedag tegen ons oude bed en bureau; en lieten nieuwe meubels uit de Ikea binnen. Verder besloot Noël in juni dat het toch handiger is om op twee benen te lopen. Won Kasper (me) voor de tweede keer de voetbalvoorspelling. Schreef Bert geschiedenis door (wellicht als eerste ooit) in drie verschillende parencategorieën Nederlands kampioen bridge te worden. Gingen we in september eindelijk naar Barcelona en werden daar een beetje verliefd (op de stad). Daarnaast bezochten we in april/mei samen met de familie Paping onder andere Het Land van Bartje. En was er in maart een eerste ‘etentje van opa’ zonder opa in Plasmolen. Zo gaan we op naar 2015, met veel vraagtekens over de toekomst. Maar dat mag de pret toch niet helemaal drukken. Want een afscheid is ook weer een nieuw begin van het onbekende. Iedereen een mooi 2015 gewenst. Cheers en nu foto’s! Dit artikel wordt (helaas) niet gesponsord 1 januari: Noël ging op de eerste dag van zijn tweede jaar voor het eerst met de fiets naar Hedel. 2 februari: Voor zijn eerste verjaardag onderging Noël een heuse cake smash. Hoe smeriger hoe grappiger uiteraard. 9 maart: Het ‘etentje van opa’ kreeg in ieder geval in 2014 nog een vervolg zónder opa. Ook Gennep werd nog even aangedaan, alwaar cd-fans zich al snel verzamelden voor een winkel die niet meer bleek te bestaan. 28 april: Tijdens ons weekje in Drenthe kwamen we onder andere aanwaaien bij Ellert en Brammert. Om zo’n vijfentwintig jaar na dato herinneringen op te halen. Een kreupele Jonneke moest hier en daar buiten in de kou wachten. 18 mei: het werd een historische dag. Bert werd met 62,00 % overtuigend Nederlands kampioen bridge seniorenparen. Dankzij deze zege werd hij na Nederlands kampioen jeugdparen en Nederlands kampioen paren Meesterklasse, (wellicht als eerste ooit) in drie verschillende parencategorieën Nederlands kampioen bridge 16 juni: We hadden er bijna niet meer op gerekend, maar Noël ging in juni toch maar mooi op twee benen staan en lopen. Eerst in de speeltuin. Toen op de Parade. En niet veel later in grote vaart rondjes lopend door de woonkamer. 13 juli: FM 2014 kwam, was, en ging. Zoals ieder jaar. Ook dit jaar was het weer meer dan geslaagd en voorlopig voor het laatst in Ommen. In 2015 (Milwolda) en 2016 (Wildhaus) maken we namelijk een uitstapje. 12 september: Nadat het jarenlang op het verlanglijstje stond, zijn we dan eindelijk in Barcelona geweest. Een zeer mooie stad met bergen, strand en veel cultuur. Wat ons betreft was het dan ook zeker niet de laatste keer. 19 oktober: Het kwam niet meer onverwachts, maar dat maakte de schok van het overlijden van Yvonne van Gilse (1960-2014) niet minder groot. LOC verloor in het jaar waarin alles veranderde, ook nog eens haar boegbeeld en geweten. Ze gaf me mijn eerste contract en dat vertrouwen zal ik nooit vergeten. 3 november: Na vier jaar wonen bij de Brabanthallen, ging eind oktober dan eindelijk de sleutel voor het laatst in het slot van ons ‘oude’ huis. Ons nieuwe stulpje mag er wezen en voorlopig zijn we weer even heel erg tevreden. 26 december: De weerberichten voorspelden een sneeuwloze Kerst. Maar wonder boven wonder werden we Tweede Kerstdag toch wakker met een bescheiden sneeuwlaag over Groningen. Na een wandeling via de eendjes en het graf van Henk in Noorddijk kwamen we aan bij de bowlingbaan. Bekijk hier de jaaroverzichten van 2010, 2011, 2012, 2013, 2014, 2015, 2016 en 2017.

Op Prinsjesdag zijn de plannen van de regering voor het komende jaar gepresenteerd. De komende jaren gaat de langdurige zorg op de schop. De belangrijkste veranderingen op een rij. Voor mensen die nu zorg ontvangen, geldt het overgangsrecht. Meer informatie over hun eigen situatie staat op www.hoeverandertmijnzorg.nl. Wet maatschappelijke ondersteuning De nieuwe Wet maatschappelijk ondersteuning (Wmo) 2015 is gericht op het bevorderen van de zelfredzaamheid en participatie. De wet regelt de ondersteuning voor mensen om zo lang mogelijk thuis te wonen en te participeren in de samenleving. Daarbij gaat het onder andere over begeleiding. Gemeente en cliënt bespreken gezamenlijk de ondersteuningsbehoefte. Hierbij zijn eigen mogelijkheden en behoeften van de cliënt (en zijn mantelzorger) het uitgangspunt. Indien de burger het niet zelf of niet binnen de vertrouwde omgeving kan oplossen, moet de gemeente passende ondersteuning bieden. De gemeenten zijn bezig met beleid maken en afspraken te maken met zorgaanbieders. De gemeente bepaalt wat iemand krijgt. Zorgverzekeringswet De Zorgverzekeringswet (Zvw) richt zich op de medische zorg. Mensen die verpleging of verzorging thuis nodig hebben, krijgen dat via het basispakket van de zorgverzekering. Zorg voor mensen die zijn opgenomen in een psychiatrische instelling wordt de eerste drie jaar betaald uit de Zorgverzekeringswet (dat is nu één jaar). Hierna gaat de zorg over naar de Wet langdurige zorg (Wlz). Het recht op wijkverpleegkundige zorg wordt ook opgenomen in de aangepaste Zvw. Wijkverpleegkundigen komen bij mensen thuis. Zij kennen de weg binnen de gezondheidszorg, gemeenten en welzijnsorganisaties. Samen met de huisarts kunnen zij mensen helpen zo lang mogelijk thuis te wonen. Voor deze veranderingen van de zorgverzekeringswet is geen wetsaanpassing nodig. In 2016 wil het kabinet de Zvw zó aanpassen dat het mogelijk wordt dat zorgverzekeraars een polis kunnen maken waarin zij kunnen bepalen naar welke medisch specialist, psychiater of andere behandelaar u wordt doorverwezen. Wet langdurige zorg (Wlz) De meest kwetsbare ouderen en mensen met een handicap kunnen een beroep doen op de Wet langdurige zorg (Wlz). Deze wet die op 1 januari 2015 moet ingaan vervangt de huidige Algemene wet bijzondere ziektekosten (Awbz). De Wlz garandeert voor iedereen die dat nodig heeft 24 uur per dag zorg of toezicht in een veilige leefomgeving. De wet regelt de kwaliteit van zorg in een instelling. Mensen mogen ook kiezen voor zorg aan huis, zolang de kosten lager zijn dan wonen in een instelling en thuis wonen verantwoord is. Zij kunnen dan kiezen voor een pgb (persoonsgebonden budget) of zorg in natura (volledig pakket thuis). De Wlz verplicht zorgaanbieders om met iedere cliënt een gesprek over de zorgverlening te voeren. De resultaten daarvan komen in een zorgplan. In september is de Wlz is besproken in de Tweede Kamer. Bij het ter perse gaan van dit tijdschrift, waren deze besprekingen nog niet afgerond. Jeugdwet Gemeenten zijn vanaf 1 januari 2015 verantwoordelijk voor jeugdhulp. De Jeugdwet moet een einde maken aan de versnipperde hulpverlening aan ouders en kinderen. Het doel is samenhangende ondersteuning en zorg voor kinderen en jongeren en hun opvoeders in hun eigen omgeving. De wet is aangenomen door de Eerste Kamer. Gemeenten zijn bezig met zorginkoop. Reactie LOC Wmo 2015 Dankzij (onder meer) LOC zijn de bezuinigingen die bij de Wmo 2015 horen, afgezwakt. Veel gemeenten zijn echter nog niet klaar voor de veranderingen. En participatie is in veel gemeenten nog niet goed geregeld: er is geen werkelijke invloed. Ook zijn bepaalde doelgroepen (zoals GGz-cliënten) onvoldoende in beeld. Zie ook: www.loc.nl/wmo2015 Zvw Frysk Platform GGz cliënten, Platform Weg Achter de Geraniums (WAG) en LOC voeren gezamenlijk actie tegen het mogelijk maken van polissen die ingaan tegen de vrije artsenkeuze. Wij zijn bang dat, met name mensen met een smalle beurs gedwongen worden een polis te nemen zonder vrije artsenkeuze of zelfs zorg gaan mijden. Zie voor meer informatie: www.loc.nl/vrijeartsenkeuze Wlz LOC vindt de Wlz te veel aanbodgericht. We pleiten daarom voor persoonsvolgende financiering, waarbij cliënten zelf bepalen hoe ze het geld voor de zorg willen besteden. Daarnaast moet een onafhankelijke organisatie de toegang tot zorg bepalen en het budget van de cliënt vaststellen. Als aanpassingen niet mogelijk zijn is het beter de Wlz één of twee jaar uit te stellen om alternatieven te testen. Zie ook: www.loc.nl/wlz Jeugdwet www.loc.nl/transitie Zie ook onze overzichtspagina www.loc.nl/veranderingen. Volgend jaar vinden provinciale bijeenkomsten plaats over de veranderingen in de zorg (zie ook pagina 39 en www.zorgverandert.nl) Oorspronkelijke publicatie: Zorg & Zeggenschap, oktober 2014

Het is alweer winterstop! En dat betekent dat we een nieuwe Herbstmeister Wintermeister hebben! Als we naar alle scores kijken dan zien we dat oud-kampioen Bert (2004, 2005, 2006) zich dit jaar eindelijk weer eens bovenaan heeft weten te nestelen met 44 strafpunten. Op gepaste afstand volgen Dennis, Maarten en Marjolein met 52 strafpunten. De afgelopen winnaar Kasper vinden we pas daaronder terug met 54 strafpunten; evenveel als Gerrit. Onderin hebben Peter (56), Jan (58) en Lobke (60) nog alle kansen om weer aan te sluiten. Noël – hoewel op een stevige laatste plaats – laat wel een sterke verbetering zien ten opzichte van vorig jaar (toen 112, nu 74). Zie hier onder de volledige stand na 17 speelronden in de eredivisie: 1. Valentijn Driessen (38) 2. Jeroen Grueter (42) 3. Bert (44) 3. Kees Jansma (44) 3. Emile Schelvis (44) 6. Jeroen Elshof (46) 6. Wilfred Genee (46) 8. Dennis (52) 8. Maarten (52) 8. Marjolein (52) 8. Willem Wissers (52) 8. Sjoerd MOssou (52) 8. Hans Kraay Jr. (52) 14.Kasper (54) 14.Gerrit (54) 14.Helene Hendriks (54) 17.Peter (56) 17.Johan Derksen (56) 19.Jan (58) 20.Lobke (60) 21.Hugo Borst (60) 22.Noël (74)

Dit najaar reisden enkele LOC’ers af naar Athene voor een bijeenkomst van WeDo2. LOC is één van de partners die zich namens de Nederlandse tak in Europees verband bezighouden met de kwaliteit van leven voor ouderen. “We kunnen veel van elkaar leren.” WeDo staat voor Welbeing and Dignity of Older People. Het is een informeel netwerk dat tot doel heeft de kwaliteit van de langdurige zorg voor ouderen in Europa te bevorderen. Dat gebeurt op dit moment in het project WeDo2. LOC ziet het bevorderen van de kwaliteit van leven en het bijdragen aan ‘waarde-volle zorg’ als de belangrijkste reden voor deelname aan dit project. De visie waarde-volle zorg (zie www.loc.nl/visie) sluit goed aan op dit initiatief. In de periode 2013-2015 worden, afwisselend in een ander land, bijeenkomsten georganiseerd waarin de betrokken organisaties ervaringen en goede voorbeelden delen over formele en informele zorg voor ouderen. Naast LOC, zaten in Athene ook vertegenwoordigers vanuit België, Oostenrijk, Engeland, Duitsland, Griekenland en Polen aan tafel. LOC gaf een presentatie over één van de thema’s zoals die aan bod komen in WeDo2: ouderenmishandeling. “We ontwikkelen momenteel informatiemateriaal, waarmee we onder meer in gaan op wat er op dit gebied al wordt gedaan in Nederland,” vertelt Lena Hillenga, die namens LOC in Athene was. “Daarnaast vertellen we ook hoe je met elkaar over ouderenmishandeling in gesprek kunt gaan.” Train de trainer Belangrijkste peiler is het ‘train de trainer’-onderdeel. Lena: “Hiermee leiden we straks mensen op die de thema’s van WeDo weer verder onder de aandacht kunnen brengen. Uiteindelijk komen er drie modules. Eén met een visie op hoe kwaliteit van leven van ouderen te benaderen. Eén met de verschillende projecten, waaronder dus ook ouderenmishandeling. En tot slot ook heel belangrijk: What can WeDo, ofwel: wat kun je zelf doen om de kwaliteit van leven te verbeteren.” De ontwikkeling van de modules is in november 2013 van start gegaan tijdens een eerste werkbezoek in Brussel. Brainstormen, het delen van ervaringen en kennis hebben tot een eerste concept geleid. “De collega’s uit België hebben de modules na het werkbezoek in Brussel vorm en inhoud gegeven,” weet Dennis van den Brink, namens LOC de coördinator van het project. “De partners hebben de drie modules tijdens een werkbezoek in Bonn beoordeeld, getest en verbeterpunten aangebracht.” In de periode tot en met het werkbezoek in Athene hebben de deelnemende partners de modules in eigen land getest. In samenwerking met verschillende doelgroepen zoals ouderen, professionals, vrijwilligers en informele zorgverleners is ook in Nederland met de modules van start gegaan. Dennis: “Met een aantal cliëntenraden in ZuidLimburg is de module ‘kwaliteit van leven van ouderen’ getest. Bij deze module is er structurele aandacht voor de kwaliteit van leven van ouderen.” Athene In Brussel heeft het projectteam een bezoek gebracht aan een verpleeghuis met psychogeriatrische bewoners. Dennis: “Het gedachtegoed van ‘waarde-volle zorg’ was zichtbaar in de manier van omgaan met de bewoners. De directeur van de zorginstelling gaat met elke nieuwe bewoner en familie op zoek naar wat iemand belangrijk vindt in het leven. En probeert dat binnen de mogelijkheden van de zorg te faciliteren.” Ook volgens Lena is het belangrijk om in Europees verband samen te komen om deze thema’s te bespreken. “Als het gaat om de basis van wat belangrijk is voor mensen, dus bijvoorbeeld kwaliteit van leven, zijn er opvallend veel overeenkomsten tussen de verschillende landen. Maar wat wel verschilt is hoe er in de praktijk mee om wordt gegaan. Elk land doet dat anders. In Griekenland bijvoorbeeld is bijna geen verpleeghuis te vinden. Het is goed om dat soort verschillen met je eigen ogen te zien en daar over te praten. We kunnen heel veel van elkaar leren.” In maart 2015 komt het projectteam van WeDo2 opnieuw bij elkaar. Ditmaal in Warschau, Polen. Wilt u meer weten over dit project? Kijk op www.loc.nl/wedo2 of op www.wedo.tttp.eu voor meer informatie en goede voorbeelden. Oorspronkelijke publicatie: Zorg & Zeggenschap, december 2014

LOC brengt eind van het jaar een gratis e-zine, een webtijdschrift, uit over cliëntenparticipatie. De e-zine gaat onder meer over betrekken van cliënten bij beleid. Daarnaast zijn er veel praktische tips te vinden waar bijvoorbeeld gemeenten, maar ook zorgorganisaties, hun voordeel mee kunnen doen. Voor één van de verhalen heeft LOC gesproken met Marijke van der Wekke, adviseur beleid en kwaliteit, van Lijn5. Lijn5 is een organisatie voor hulp voor jongeren met (en zonder) een lichte verstandelijke beperking. Afgelopen jaren organiseerde Lijn5 cliëntaudits (of jongerenaudits), waarbij jongeren – onder begeleiding – vooral zelf aan de slag gaan. Marijke: “De cliëntenaudit is een onderzoek dat jongeren zelf uitvoeren in vijf of zes fases.” Jongeren interviewen andere jongeren en medewerkers, of werken op papier vragen uit in vragenlijsten. Het gekozen thema wordt vertaald naar onderzoeksvragen. “Onze jongeren hadden bijvoorbeeld het thema veiligheid bedacht. Daar kwamen vragen uit als: durf ik wel alleen op mijn kamer te zijn, hoe veilig is het op de groep, durf ik alles te zeggen, kan ik hier zo de deur uit ’s avonds? Bij het verwerken van de antwoorden geldt altijd: vraag aan de jongeren wat ze zelf kunnen en willen doen. En laat ze dat dan ook vooral zelf doen. De rol van de begeleiders is dus vooral coördinerend en ondersteunend.” Naast de cliëntaudits wordt Lijn5 ook vaak door gemeenten benaderd die willen weten hoe ze het beste cliënten bij de besluitvorming kunnen betrekken. “Als er jongeren bij de gemeente worden uitgenodigd, is dat nog te vaak ad hoc. Het is van belang om structureel de cliënt mee te nemen in de uitkomsten van cliënt- tevredenheidsonderzoeken.” Maar ook de manier waarop cliënten worden benaderd, kan nog flink verbeterd worden. “Gemeenten moeten bijeenkomsten beleggen die voor jongeren begrijpelijk zijn. Soms krijgen ze een programma van eisen met vijftig kantjes vol ambtelijke taal.” Ook zouden gemeenten beter moeten kijken wat ze nou eigenlijk willen weten van de cliënt. “Kies een onderdeel en stel specifieke vragen. Daar schort het regelmatig aan. Vergadertijden liggen ook altijd al vast. En daarbij wordt geen rekening gehouden met cliënten die moeten werken of op school zitten. Laat ze het omdraaien: we zoeken jongeren die mee willen werken en samen met hen zoeken we uit welke vergadertijd het beste past.” Ga naar de e-zine cliëntparticipatie. Oorspronkelijke publicatie: Zorg & Zeggenschap, december 2014

Zonder overleg met de cliëntenraad werden op enkele locaties van zorgorganisatie Driestroom de keukens gesloopt. ‘Te duur’. De vers bereide maaltijd verdween en maakte plaats voor kant-en-klaarmaaltijden. Tot grote ontevredenheid van de cliënten. De cliëntenraad kwam in opstand. Op de achtergrond klinkt het gerammel van potten en pannen en gespetter van gebraden vlees. De geur uit de open keuken komt de huiskamer in, terwijl de cliëntenraad vertelt over zijn strijd voor lekker en vers gekookt eten. “Het begon jaren terug,” weet Annelies Vermeulen, ondersteuner van de cliëntenraad en aanjager van het proces. “Op een gegeven moment kwam de cliëntenraad erachter dat er in de woonvormen niet meer zou worden gekookt. Sommige keukens werden zelfs gesloopt en er kwamen kant-en-klaarmaaltijden, zonder dat de cliëntenraad om advies was gevraagd.” Wél serieus Toen de cliëntenraad daar tegenin ging en er een ongevraagd advies over gaf, werden de bezwaren in eerste instantie van de hand gewezen. Uiteraard liet de centrale cliëntenraad het daar niet bij zitten. Harry van Strijp, voorzitter van de centrale cliëntenraad vertelt: “De kwaliteit van het eten ging er in de ogen van cliënten op achteruit. Als raad hebben we over eten verzwaard adviesrecht, dus moesten ze wel naar onze inbreng luisteren.” Na verloop van tijd kwam er een directie die de klachten over de maaltijden wél serieus nam. Er werd op advies van de cliëntenraad gekeken naar een andere oplossing. Driestroom kwam daarop in contact met foodservicebedrijf Albron, waarbij hun concept Kookdame in beeld kwam. Kookdame De Kookdame (dat kan ook een kookheer zijn overigens) is ontwikkeld voor kleinschalige woonvormen. Elke locatie heeft haar eigen Kookdame zodat de cliënten ook met de persoon vertrouwd raken. Hij of zij kookt iedere dag in een aantal uur een maaltijd, als het kan samen met bewoners. Gewoon in een huiselijke sfeer: de open keuken in de woonkamer. Bewoners zitten erbij of helpen mee. “We zijn uiteraard zelf ook een keer gaan kijken hoe het in z’n werk gaat en het sprak ons direct erg aan, vooral het sociale aspect.” Al snel werd besloten om met Albron in zee te gaan. Driestroom wilde eigenlijk dat alle locaties automatisch zouden overgaan op dit concept. Annelies: “De cliëntenraad vindt echter terecht dat het altijd de beslissing van de cliënten zelf moet blijven. Daarom kunnen bij Driestroom cliënten van iedere woonvorm zelf beslissen om wel of niet in zee te gaan met de Kookdame.” En het eten? Harry van Strijp: “De cliënten van Driestroom zijn er zeer tevreden over dat er weer zelf wordt gekookt. Ook als cliënten speciale wensen hebben of aan een dieet gebonden zijn, is dat geen enkel probleem.” Annelies beaamt dit. “We zien dat cliënten er veel meer tevreden over zijn. Nu kan iedereen die dat wil ook een steentje bijdragen. Er is weer leven in de brouwerij. Ook positief is dat de Kookdames en -heren echt liefde hebben voor het koken en dat proeven de cliënten. En als er iets niet goed is, melden cliënten dat direct bij de Kookdame.” Meer weten over de Kookdame? Kijk op www.loc.nl/kookdame of www.albron.nl. Oorspronkelijke publicatie: Zorg & Zeggenschap, december 2014

Want nu het systeem staat en veel gemeenten de plannen voor 2015 klaar hebben rijst de vraag: is er in alle drukte wel gesproken met de mensen om wie het eigenlijk gaat? En zo ja, is daar al wat mee gedaan? Of zijn cliënten wél betrokken bij de vraagstukken rondom de transitie, maar is onduidelijk hoe ze in 2015 meebeslissen? Hoe betrek je jongeren en ouders? Veel gemeenten vinden het betrekken van cliënten bij beleid lastig. Echter om cliënten succesvol te laten participeren is het nodig hun verhaal te horen. Daarom geven we gemeenten in de e-zine ‘Cliëntparticipatie’ graag enkele voorbeelden en verhalen om ook in 2015 geïnspireerd aan de slag te gaan en te blijven met cliëntparticipatie. Lees naast de praktijkvoorbeelden vooral ook de vijf tips die onze cliënttafel speciaal voor gemeenten heeft samengesteld. LOC kan uw gemeente ook helpen om cliëntparticipatie vorm te geven. Zie daarvoor het kader rechts of bekijk pagina 22 van de e-zine. Klik hier om de e-zine ‘Cliëntparticipatie, meer dan meedenken’ gratis te lezen. De e-zine is ook te bereiken op www.clientparticipatie.nl. Oorspronkelijke publicatie: LOC.nl, 16 december 2014

LOC heeft, in samenwerking met de zorggeldpool, de Nederlandse Zorgautoriteit en Zorggeld is – simpel gezegd – geld dat bedoeld is voor de zorg. De verzekeraar, het zorgkantoor en/of de gemeente geven geld aan zorgorganisaties voor de zorg die ze leveren aan cliënten. De zorgorganisatie moet dit geld aan de zorg voor cliënten besteden. Ze mogen ook een deel van het geld gebruiken voor bijvoorbeeld kantoren en managers. Verantwoordelijkheid nemen Voor cliëntenraden draagt deze handreiking bij aan bewustwording, goede informatie, het nemen van verantwoordelijkheid en het samen werken aan verbeteringen over zorggeldvraagstukken. De handreiking biedt twee stappenplannen voor cliëntenraden. Het stappenplan ‘waar gaat het geld naartoe’, over hoe je als cliëntenraad betrokken en geïnformeerd raakt over de financiën in een zorginstelling. En het stappenplan ‘inzicht in de extra diensten’, beschrijft de rol van cliëntenraden met betrekking tot extra diensten en (onterechte) bijbetalingen in de zorg. Daarnaast komen in verschillende interviews mensen aan het woord die elk vanuit hun eigen rol met zorggeld te maken hebben. Samen met de stappenplannen leveren zij informatie, stellen ze vragen, komen met tips en handvatten om het onderwerp zorggeld op de agenda te zetten en op te pakken. De handreiking gaat verder in op casussen over zorggeld vanuit de praktijk. Bestellen of downloaden De handreiking is voor zowel leden als niet-leden van LOC tijdelijk gratis te bestellen (klik hier) en gratis te downloaden (klik hier). Hulp of ondersteuning nodig? Wilt u meer weten over wat u nodig heeft om een kengetallenrapport te laten maken? Of hoe u meer informatie boven tafel krijgt? Of wilt u weten hoe u de cijfers kunt lezen? Komt u er in het gesprek met de zorgaanbieder niet uit? Neem dan contact op met LOC voor ondersteuning: klik hier voor het online-formulier, of mail naar: vraagbaak@loc.nl of bel 030-2843200. LOC heeft deskundigen die u graag helpen: de zorggeldpool. Oorspronkelijke publicatie: LOC.nl, 2 september 2014

De LOC Jaarkrant 2013 is uit. Via de verhalen van cliënten, cliëntenraden, medewerkers, vrijwilligers en bestuurders in de zorg, laten we hierin zien wat LOC in het jaar 2013 deed. Het centrale thema is: nieuwe verbindingen leggen. Cliëntenraden ontvangen een exemplaar per post. De Jaar Het is voor alle betrokkenen bij het werk van LOC belangrijk dat er nieuwe netwerken ontstaan. Ontwikkelingen voltrekken zich razendsnel. Wil je daar als cliëntenorganisatie invloed op uitoefenen dan heb je anderen hard nodig. De Jaarkrant geeft in vogelvlucht een beeld van wie er allemaal betrokken zijn bij LOC en van de mensen voor wie ze dat doet. Bijvoorbeeld met verhalen over de LOC-training ‘passende medezeggenschap’, de spiegelbijeenkomst en de actie van cliëntenraden voor behoud van keuzevrijheid voor aanbieders van huishoudelijke hulp. Daarnaast staan er in de Jaarkrant verhalen over het project ‘Open voor werk’, de transitie jeugdzorg en over zorgtechnologie. Downloaden en bestellen Cliëntenraden ontvangen de LOC Jaarkrant per post. Daarnaast is de Jaarkrant gratis te downloaden van onze website te downloaden in een printvriendelijke vorm (loc-jaarkrant2013-print) of in kleur (loc-jaarverslagkrant2013 (1)). Wilt u de LOC Jaarkrant op papier ontvangen? Bestel dan een gratis exemplaar in onze webshop (klik hier). Wilt u reageren op de inhoud van deze krant, mail dan graag naar webmaster@loc.nl of schrijf een reactie onder aan deze pagina. Teksten LOC Jaarkrant 2013: Pien Heuts. Samenstelling, productie en eindredactie door Kasper Paping. Oorspronkelijke publicatie: LOC.nl, 25 augustus 2014

De voorspelling zijn weer (bijna allemaal op tijd) binnen. Klik hier (en download) om de voorspellingen te zien. Ajax kampioen, Excelsior degradeert Gemiddeld zien we Ajax kampioen worden (op gemiddelde een 1,55e plaats), gevolgd door PSV (2,00 gemiddeld). Feyenoord (3,82) blijft Twente (3,95) nipt voor. Onderin krijgen de gepromoveerde clubs het moeilijk. We verwachten Willem II op de 16e plek (15,41 gemiddeld), Dordrecht 17e (16,68 gemiddeld) en stijf onderaan zien we Excelsior (17,14 gemiddeld). Over een paar speelronden zullen we hier weer de eerste tussenstand plaatsen.

Op vrijdag 8 augustus – over 13 dagen – begint het nieuwe seizoen voor de eredivisie. En zoals ieder jaar is er ook nu weer een voetbalvoorspelling geopend. De regels zijn simpel: meedoen is gratis en gemakkelijk (één keer één lijstje invullen) en winnen levert 5 euro op + de eeuwige roem (voor een jaar). Lever – als je wilt meedoen – vanaf nu je voorspelling in maar (als het even kan) uiterlijk vrijdag 8 augustus 20.00 uur, via kpaping@outlook.com Puntentelling Voor wie al eerder heeft meegedaan in het principe bekend, voor anderen is het principe als volgt: Je geeft één keer in een lijst met clubs van 1 tot en met 18 aan hoe jij denkt dat de eindstand van de eredivisie zal worden. Om het mij gemakkelijker te maken vul je je voorspelling als volgt in: 1 Club X 2 Club Y 3 Club N ….(enz tot en met)…. 18 Club T Doel is om zo dicht mogelijk bij de werkelijke eindklassering van de eredivisie te zitten na 34 wedstrijden (exclusief play-offs). Iedere plaats die een club ernaast zit is een strafpunt; de persoon met de minste strafpunten voor alle clubs in totaal, wint. (Dus bijvoorbeeld je voorspelt dat Ajax eerste wordt en Ajax wordt zesde, dan krijg je 6-1= 5 strafpunten voor die club), de strafpunten van alle clubs tezamen is je ‘score’. De persoon met de laagste score, en dus de minste strafpunten, wint. Controleer voordat je je lijstje verstuurt of je geen clubs dubbel invult of vergeet. Klik hier om te zien welke clubs er dit jaar meedoen. Vervolg Voor de eerlijkheid is het wel zo leuk als iedereen die wil meedoen op tijd zijn/ haar voorspelling inlevert (zijnde uiterlijk 8 augustus 2013, 20 uur). Zodra de competitie is begonnen stuur ik alle deelnemers een bestand toe waarin alle voorspellingen van alle deelnemers staan. Tussenstanden zijn hier te vinden; in de winterstop en aan het eind van de competitie zal ik de tussen-/ eindstand rondmailen.

Deze zomer brengt LOC een handboek uit voor cliënten en cliëntenraden met praktische tips hoe geld voor zorg ook daadwerkelijk aan zorg kan worden besteed. In het meinummer van Zorg & Zeggenschap berichtten we al over het meldpunt zorgfraude, onderdeel van het project ‘vroegtijdige signalering van mogelijke zorgfraude’. Het handboek zorggeld is een van de uitvloeiselen van dit project. Fraude en oneigenlijk gebruik van zorggeld zijn voor zorggebruikers soms gemakkelijker zichtbaar dan voor organisaties die zich bezighouden met toezicht en opsporing. Daarom werken LOC Zeggenschap in zorg, het Landelijk Platform GGz (LPGGz), NOOM, Per Saldo en Stichting Klokkenluiders VG samen in een meldpunt dat in ieder geval open zal zijn tot en met september 2014. Wegwijs maken Om cliënten en cliëntenraden wegwijs te maken in de (soms) wirwar aan stromen van zorggeld, ontwikkelt LOC op dit moment een handboek zorggeld. Hierin vertellen ook vertegenwoordigers van de andere cliëntenorganisaties over hun ervaringen rondom het meldpunt. Zo leest u onder meer over de aard van de meldingen die deze organisaties ontvangen. Nadrukkelijk wordt gekeken naar goede voorbeelden. Aan de hand van casussen laten we zien wat u als cliënt of cliëntenraad zelf het beste kunt doen of laten om duidelijkheid te krijgen als het gaat om zorggeld. Met enige regelmaat lezen of horen we in de media over financieel misbruik of zelfs fraude in de gezondheidszorg. Als dit soort berichten verschijnt, is de ophef in de samenleving groot. Het handboek bevat daarom onder meer een stappenplan dat raden helpt om binnen de instelling meer openheid te krijgen over de geldstromen. En biedt handvatten aan cliënten die willen weten wat ze kunnen doen bij een vermoeden van oneigenlijk gebruik of zorgfraude als het bijvoorbeeld gaat om hun zorgindicatie of persoonsgebonden budget. Ook de input van cliëntenraden zelf komt aan bod, verzameld tijdens voorlichtingsbijeenkomsten die LOC in samenwerking met de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) organiseerde in juni en juli. Brochure De brochure is later deze zomer te downloaden op www.loc.nl/zorggeld. Wilt u meer informatie over zorggeld? Neem dan contact op met LOC en vraag naar onze werkgroep zorggeld. Dit is een groep financieel deskundigen die cliëntenraden ondersteunt bij vragen over financiën, fraude en oneigenlijk gebruik van zorggeld. Meldingen van zorgfraude of oneigenlijk gebruik kunt u nog tot en met september doen via www.loc.nl/zorgfraude. Oorspronkelijke publicatie: Zorg & Zeggenschap, juli 2014

Het regende klachten de afgelopen dagen. Want waarom was het filmpje van mijn lopende zoon Noël niet op Kasatari.nl te zien? Had Kasatari de uitzendrechten weer eens niet waardoor we het hier met een urenlange geschreven analyse zouden moeten doen? Gelukkig niet! Nee, simpele reden is dat ik van Youtube en/of van Google (wat feitelijk hetzelfde is) geen filmpjes op mijn website mag tonen. Uiteraard kan ik wel de link plaatsen (zal ik zo ook heus wel doen), maar het is toch net even wat minder lekker. Om alle(bei de) fans van deze site tegemoet te komen hier EXCLUSIEF (nadat het eerder al wel op Youtube en Facebook stond en aan een aantal mensen is gemaild) het filmpje waar we allemaal al zes maanden op zitten te wachten.

Velen hebben het waarschijnlijk gemist maar afgelopen zondag, 18 mei 2014, was een historische dag. ‘Groninger’ Bert Paping werd met 62,00 % overtuigend Nederlands kampioen bridge seniorenparen met Rens Paternotte. Een fantastische prestatie natuurlijk (nogmaals van harte). Maar éxtra speciaal is dat Bert dankzij deze zege (wellicht als eerste ooit) in drie verschillende parencategorieën Nederlands kampioen bridge is geworden. In 1978 Nederlands kampioen jeugdparen (met Mas Koekenbier) en in 2005 Nederlands kampioen paren Meesterklasse (met Carel Berendregt). En nu – nog maar nét senior – is de cirkel dus al rond. Zondag is de rondvaart door de Groningse grachten; huldiging volgt op de grote markt om 20.00 uur.

Baas in eigen leven. Hoe word je dat, als je iemand bent met psychiatrische of psychische problemen? Tijdens de jaarlijkse Week van de Psychiatrie, van 24 tot en met 30 maart, stond deze vraag centraal. “Herstel gaat hand in hand met eigen regie.” Zoals ieder jaar vonden tijdens de Week van de Psychiatrie door het hele land weer tientallen activiteiten plaats. LOC is niet alleen één van de sponsoren, maar is ook betrokken bij de Werkgroep Week van de Psychiatrie, die de week organiseert. Ieder jaar worden er tijdens de Week van de Psychiatrie activiteiten georganiseerd die er op gericht zijn aandacht te geven aan mensen met psychische en psychiatrische problematiek, verslavingsproblematiek en dak- en thuisloosheid. Dit jaar hadden deze activiteiten vooral betrekking op het thema van 2014: ‘Baas in eigen leven?!’. Het thema bevat met opzet zowel een vraagteken als een uitroepteken. Zelfredzaamheid is immers belangrijk, maar nog niet altijd vanzelfsprekend. Het kunnen (blijven) voeren van eigen regie is voor mensen met psychische problematiek heel belangrijk. En sluit ook aan bij de waarden van LOC zoals beschreven in onze visie op ‘waarde-volle zorg’ (zie www.loc.nl/visie). Maar zeker ook bij alle veranderingen in de GGz en daarbuiten: het wonen in de wijk, de eigen verantwoordelijkheid, het (meer) uitgaan van eigen kracht. De kracht die ieder mens in zich heeft, en die op de juiste manier aangeboord moet worden zodat iemand – ondanks zijn (psychische) beperkingen – de ruimte heeft om zich te ontwikkelen en tot bloei te komen. Dat vereist een individuele aanpak, passend bij iemands eigenheid. Stapje verder Daar ging het deze editie van de Week van de Psychiatrie dan ook om: wat kunnen mensen met psychische problemen zelf doen om (weer) baas over hun leven te worden? En welke faciliterende rol kunnen of moeten anderen (familie, mantelzorgers, hulpverleners, welzijnswerkers, buurtgenoten, wooncorporaties, politie, huisartsen, gemeenten, zorgverzekeraars) daarbij spelen? Eleonoor Willemsen, lid van de Werkgroep Week van de Psychiatrie: “Bij de invulling is gekozen voor een bredere aanpak. De Week van de Psychiatrie was voorheen echt een ‘cliëntendingetje’. Terwijl psychiatrie een heel andere betekenis heeft dan veertig jaar geleden. De psychiatrie is allang niet meer alleen die intramurale setting of mensen die zijn gediagnosticeerd.” Eleonoor Willemsen durft wel te spreken van een vernieuwingsslag die de Week van de Psychiatrie heeft doorgemaakt. “De psychiatrie gaat tegenwoordig niet alleen over psychiatrische, maar ook over psychische en psychosociale problematiek. Vandaar dat het thema ook voor andere doelgroepen, zoals gemeenten of zorgverzekeraars, interessant was dit jaar. Zij hebben allemaal met de doelgroep te maken. En het is dit jaar ook daadwerkelijk gelukt om meer doelgroepen aan te spreken. Daar mogen we best trots op zijn. Psychiatrie is niet sexy, maar wel belangrijk genoeg om aandacht voor te vragen.” Breingeindag Dat bleek ook wel door de publieke belangstelling tijdens de Breingeindag, de o3ciële opening van de Week van de Psychiatrie. Bijna 300 mensen kwamen in het gemeentehuis van Almere bijeen om aan de hand van flitspresentaties, workshops en een informatiemarkt over het thema eigen regie te praten en elkaar te ontmoeten. Eén van de presentaties was van ervaringsdeskundige bij MoleMann Mental Health, Irene van de Giessen. Ze stelde zich niet ‘baas in eigen leven’ te voelen. “Al heb ik wel geleerd om me te concentreren op de zaken die ik wél in eigen hand heb. Zoals het ontvangen van ondersteuning.” Want hoe kun je mensen met een psychische kwetsbaarheid zó ondersteunen dat ze het leven in eigen hand kunnen nemen? Stephan Hermsen, zorginkoper bij zorgverzekeraar VGZ: “Het gaat in de eerste plaats om hoe mensen functioneren, of ze mee kunnen doen.” De dialoog aangaan als cliënt of zorgverlener dus. Samen keuzes maken is belangrijk, zegt Hermsen. “En kijken hoe kracht ondersteund kan worden.” Een geluid dat op veel steun kan rekenen. Al blijft de vraag hoe je mensen die op allerlei manieren afhankelijk zijn van anderen écht baas in eigen leven laat zijn. Volgens Irene van de Giessen begint dat toch echt bij jezelf. “De eerste vraag die je jezelf moet stellen is: hoe vind je weer je eigen kracht. Ik vergelijk het wel eens met een blokkade op de weg. Eerst ben je geneigd de blokkades te ontwijken en een andere route te kiezen. Later besef je je dat je beter kunt proberen de blokkades aan te pakken.” Maar wel stap voor stap. “Zo leer je reflecteren en jezelf positief toespreken,” weet Irene. Alledaagse zaken Dat past bij het beeld dat geschetst werd tijdens de presentatie van de resultaten van een enquête onder 446 (ex)cliënten en familieleden/naast betrokkenen over het thema eigen regie. Maar liefst 70 procent van de geënquêteerden gaf aan dat ‘eigen inzet en eigen initiatief, kracht, doorzettingsvermogen’ hun het meeste houvast geeft. Ondersteuning van familie (29%) of sociale contacten (34%) worden ook veel genoemd, maar komen daar toch ver achteraan. Eleonoor Willemsen vatte het wezen van het thema ‘Baas in eigen leven?!’ tijdens de Breingeindag goed samen: “Herstel gaat hand in hand met eigen regie, vooral bij alledaagse dingen. Ook geloof in eigen mogelijkheden is belangrijk. Dat is echter in de eerste plaats een taak van de cliënt zelf, al kunnen mensen in de omgeving van de cliënt daar wel bij helpen.” Kijk voor een uitgebreider verslag van de Breingeindag op www.loc.nl/breingeindag2014 Voor meer informatie over de Week van de Psychiatrie, zie www.weekvandepsychiatrie.nl of www.loc.nl/wvdp. Oorspronkelijke publicatie: Zorg & Zeggenschap, mei 2014

Fraude en oneigenlijk gebruik van zorggeld zijn voor zorggebruikers soms makkelijker zichtbaar dan voor organisaties die zich bezighouden met toezicht en opsporing. Daarom werken LOC Zeggenschap in zorg, het Landelijk Platform GGz (LPGGz), NOOM, Per Saldo en Stichting Klokkenluiders VG samen in een nieuw meldpunt. Cliënten, cliëntenraadsleden, vrijwilligers, budgethouders en familie – maar ook medewerkers en andere betrokkenen – kunnen sinds februari via het meldpunt op een laagdrempelige manier melding doen van vermoedens van fraude, oneigenlijk gebruik of andere misstanden in de zorg. Fraude wil zeggen: er zijn bewust wettelijke regels overtreden, anderen zijn misleid en de dader heeft er financieel voordeel bij. Met oneigenlijk gebruik wordt bedoeld: er zijn geen regels overtreden, maar wat er gebeurd is, is overduidelijk niet volgens de bedoeling van de wet of regels. Het initiatief is ontstaan in gesprek met het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS). LOC, het LPGGz (cliënten- en familiekoepel in de GGz), NOOM (netwerk van organisaties van oudere migranten), Per Saldo (belangenvereniging van mensen met een persoonsgeonden budget) en Stichting Klokkenluiders VG (vrijwilligersorganisatie die de belangen van mensen met een verstandelijke beperking behartigt) verzamelen elk onder hun eigen achterban online of telefonisch meldingen. Dennis van den Brink, projectleider vroegtijdige signalering van mogelijke zorgfraude bij LOC: “Deze meldingen beoordelen en analyseren we. In deze fase lezen en vertalen wij de ontvangen melding in relatie tot een vermoeden van fraude, oneigenlijk gebruik of een andere misstand. De medewerkers die de meldingen ontvangen zijn daar speciaal voor getraind. Als het nodig is nemen we contact op met de melder voor een nadere toelichting, aanvullende informatie en eventuele bewijsstukken. De cliëntenorganisaties hebben geen onderzoeksbevoegdheid, maar een gedegen feitenonderzoek kan en mag wel. We zijn meer dan alleen een doorgeefluik.” Met de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) en de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) zijn werkafspraken gemaakt over de wijze waarop cliëntenorganisaties de kansrijke meldingen doorgeven. “Serieuze vermoedens van fraude en oneigenlijk gebruik geven wij, als we daar toestemming voor hebben van de melder, door aan een toezichthoudende en opsporende organisaties zoals de NZa of de IGZ”, zegt Van den Brink. “Als daar aanleiding voor is nemen zij de melding eventueel in formeel onderzoek.” Laagdrempelig De vraag blijft wel: waarom een meldpunt vanuit cliëntenorganisaties als er al mogelijkheden zijn – zoals het verzamelpunt bij de NZa – voor het melden van zorgfraude? Dennis van den Brink: “We denken dat melden bij ons en onze collega-organisaties laagdrempeliger kan zijn en hopen zo mensen eerder te bewegen hun vermoedens te delen.” In het verleden hebben cliëntenorganisaties zich niet zo expliciet beziggehouden met fraude, oneigenlijk gebruik en andere misstanden in de zorg. Dat maakt de samenwerking rondom dit thema interessant. “In de projectgroep zijn alle organisaties vertegenwoordigd die elk op basis van hun eigen achtergrond, cultuur en visie hebben kunnen bijdragen aan de opbouw en uitvoering van dit project. Zo creëer je een omgeving waarin we van elkaar leren. Dat heeft er bijvoorbeeld voor gezorgd dat er een groep deskundigen is, die kan ondersteunen bij het beoordelen van een melding. NOOM kan bijvoorbeeld een vrijwilliger van LOC inschakelen of andersom.” Naast de concrete resultaten wil de projectgroep ook zeker onderzoeken of het gemakkelijker is mensen te bewegen melding te doen via een cliëntenorganisatie. “De mogelijke laagdrempeligheid van de cliëntenorganisaties kan de samenwerking met de NZa, IGZ, maar ook met bijvoorbeeld zorgkantoren en zorgverzekeraars bevorderen en stimuleren.” Sinds het meldpunt is geopend, hebben de vijf cliëntenorganisaties in totaal 125 meldingen ontvangen. “Een voorzichtige conclusie op basis van de voorlopige resultaten is dat het verzamelen via cliëntenorganisaties een bijdrage kan leveren op de bestaande mogelijkheden”, conludeert Dennis van den Brink. Uit een inventari- satie blijkt dat ontvangen meldingen niet altijd bruikbaar zijn vanwege het ontbreken van informatie. Meer duidelijke en heldere meldingen helpen de organisaties om in geval van een vermoeden van fraude, oneigenlijk gebruik of andere misstanden in de zorg actie te ondernemen. Veel meldingen die de organisaties ontvangen, gaan over de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten, de zorgverzekeringswet en over het persoonsgebonden budget. “Het gaat dan bijvoorbeeld om meningsverschillen over wat wel en niet is afgesproken of is geleverd. In een aantal gevallen lopen er al procedures bij een klachtencommissie of is men nu druk bezig met het verzamelen van aanvullende gegevens om de melding concreter te maken. We proberen richting de melder helder te communiceren en deze ook te begeleiden en te helpen om te komen tot vervolgstappen.” Anoniem Als er nog een verbeterpunt genoemd moet worden? “We zijn tevreden met de meldingen die we tot nu toe ontvingen”, reageert Van den Brink. “Tegelijkertijd ontvangt LOC en in mindere mate het LPGGz en Per Saldo tot nu toe relatief veel anonieme meldingen. Daardoor is het tijdens de analyse en beoordeling van deze meldingen niet mogelijk contact te leggen met de melder.” En in de meeste gevallen is de inhoud van een anonieme melding daarom niet toereikend genoeg voor opvolging, waardoor de melding verloren gaat. “Dat is erg jammer, daardoor kunnen we meldingen vaak niet vertalen naar kansrijke meldingen. We willen mensen dan ook vragen óók met naam en toenaam mogelijke zorgfraude of oneigenlijk gebruik richting de cliëntenorganisaties te melden, al respecteren we het uiteraard volledig als iemand liever anoniem zijn of haar verhaal wil doen.” Meldingen van fraude en oneigenlijk gebruik van zorggeld kunt u nog tot en met medio september 2014 doorgeven via het meldpunt van LOC op www.loc.nl/zorgfraude of telefonisch 030-2843200. Oorspronkelijke publicatie: Zorg & Zeggenschap, mei 2014

En zo zit ook dit seizoen er al weer op. Het lijkt nog maar zo kort geleden dat Peter (vorig seizoen) zijn tweede titel binnensleepte. De feiten: Ajax voor de vierde keer op rij kampioen, Roda JC gedegradeerd. PSV teleurstellend vierde. Maar dan waar iedereen op heeft zitten wachten: de eindstand van de voetbalvoorspelling 2013-2014. *TROMGEROFFEL* Kasper (moi dus) pakt dit jaar met 36 punten net als in het seizoen 2011-2012, de titel. Sorry jongens en meisjes! Een verdienstelijke tweede plaats is er voor Robert. Meint pakt een keurige derde plaats. Voor het overige zie de einstand hier onder, met een speciale vermelding voor nieuwkomer Noël (22e plaats). Eindstand voorspelling 2013-2014: 1. Emile Schelvis (28) 2. Kasper (36) 3. Robert (40) 3. Jeroen Grueter (40) 3. Meint (40) 3. Tom Egbers (40) 7. Willem Vissers (42) 7. Sjoerd Mossou (42) 9. Lobke (44) 10.Marjolein (46) 10.Jan Joost van Gangelen (46) 12.Hans Kraay Jr. (48) 12.Maarten (48) 12.Bert (48) 15.Kees Jansma (50) 15.Jeanette (50) 17.Peter (52) 17.Wilfred Genee (52) 17.Valentijn Driessen (52) 20.Johan Derksen (54) 21.Hugo Borst (64) 22.Noël (112)

Tachtig euro per maand voor het laten doen van de was. De cliëntenraad van Careyn Rosendael vond het veel geld. De zorgaanbieder legde per maand al 80 euro bij, dus een verlaging bleek onmogelijk. Maar waarom niet zelf een wasserette openen? Eind vorig jaar was ‘t Wissewasje een feit. Het was een ware zoektocht naar alternatieven voor het laten doen van de was. Tijdens die tocht ontstond het idee om een wasserette te openen waar bewoners zelf kunnen wassen en drogen. Op 18 november 2013 opende ‘t Wissewasje z’n deuren, met dank aan een volhardende cliëntenraad en een eenmalige investering van de directie. Dat gebeurde niet van de één op de andere dag. Voor Han Schwartz, voorzitter van de cliëntenraad en LOC-vrijwilliger begon het verhaal al vier jaar geleden. “Ik ben in de cliëntenraad gegaan toen mijn tante hier nog woonde. Toen bleek dat er veel kleding zoek raakte, zijn we ons met het wasbeleid gaan bezighouden. We kregen het voor elkaar dat alle kledingstukken werden gemerkt, maar wel op kosten van de bewoners. De ergernis van zoekgeraakte kleding verdween nagenoeg geheel en de zorgaanbieder kreeg geen rekeningen meer voor het reinigen van onbekende kleding. Terwijl de besparing van tienduizenden euro’s ten goede kwam aan de zorgaanbieder.” Voor de cliëntenraad voelde dat niet goed. Bovendien vond de raad de kosten voor het wassen (80 euro per maand) erg hoog. “Toen de accountant van Careyn vervolgens met het advies kwam om de werkelijke kosten, 160 euro per maand, aan de bewoners door te rekenen, hebben we contact met LOC gezocht. Het wassen dreigde zo kostbaar te worden, dat het even duur was om de vuile was weg te gooien en bij de Zeeman alle kleding nieuw te kopen.” Studentenhuismodel LOC trok aan de bel bij Tweede Kamerfracties over de hoge waskosten en kreeg niet veel later groen licht om het Nibud de werkelijke waskosten te laten berekenen. Han Schwartz: “Een mooi resultaat maar we vonden dat het rapport een vreselijke uitkomst had: wassen zou 70 euro per maand mogen kosten. Dat vonden we nog altijd heel veel geld.” Niet veel later kwam de cliëntenraad met een plan naar studentenhuismodel: een gezamenlijke wasserette waar bewoners zelf de was kunnen doen. De directie van Careyn reageerde enthousiast op de plannen en stelde een ruimte (het voormalige rooklokaal) en geld (zo’n 40.000 euro) beschikbaar voor apparatuur. “De bedoeling is dat cliënten of hun mantelzorgers hier zelf de was doen, drogen en weer in de kast leggen. En dat voor maar 5 euro per wasbeurt”, aldus Han Schwartz. Sociaal wassen Cliëntenraadslid Cor Mulder vult aan: “Daarmee komen de kosten voor de bewoner op zo’n 15 euro per maand. Gemiddeld per maand een besparing van 50 tot 70 euro per persoon. Zo kun je de waskosten op een gigantische wijze terugbrengen. Maar het belangrijkste is dat de regie daarmee weer in handen komt van de cliënt. Bewoners kunnen nu kiezen of ze zelf wassen of dit laten doen. We hadden weinig invloed op de kosten van wassen: de mensen stonden voor een voldongen feit en daar werd veel over geklaagd. Dat is voor ons juist een motivatie geweest om ons hier vier jaar voor in te zetten.” Bewoners kunnen er ook een leuke activiteit van maken. Cor Mulder: “Er staan tafels en stoelen, een bloemetje. Mensen kunnen een praatje maken of samen met hun bezoek de was doen. Er zit dus ook een mooi sociaal aspect aan.” En voor wie echt niet kan wassen of niemand kent die daarbij kan helpen, stelt de cliëntenraad een vrijwilliger beschikbaar die de was kan doen. En voor de mensen met een wat vollere portemonnee is de was op de reguliere manier laten doen ook nog mogelijk. Oorspronkelijke publicatie: Zorg & Zeggenschap, maart 2014

In de rubriek ‘De Binding’ stellen organisaties binnen het netwerk en partner-organisaties van LOC zich voor. In de eerste editie: Wil Molenaar van Perspectief. “Toen Perspectief in 1999 begon, was ons doel het verbeteren van kwaliteit van leven en zeggenschap van mensen met een verstandelijke beperking. Terwijl mensen met een lichamelijke beperking, ouderen en veel jongeren ook buiten de boot dreigen te vallen. Daarom hebben we ons werkveld verbreed van zorg richting samenleving. Dus niet alleen de sectoren zorg en welzijn, maar ook bijvoorbeeld openbaar vervoer, de horeca en onderwijs. De kennis die we verzameld hebben, is op alle mensen van toepassing die tussen wal en schip dreigen te vallen omdat de samenleving nou eenmaal niet zo is ingericht dat zij vanzelfsprekend mee kunnen doen.” “Om dat te kunnen bereiken is Perpectief zich – net als LOC overigens – steeds meer gaan ontwikkelen tot netwerkorganisatie. Ofwel: samen met particulieren, bedrijven en organisaties werken aan een samenleving waarin diversiteit kan bestaan. Dat betekent concreet dat we trainingen niet per se zelf geven, maar dat we telkens kijken hoe en met wie we een vraag het beste kunnen oppakken. En wat voor ons daarbij heel belangrijk is, is dat ervaringsdeskundigen daar een rol in vervullen. Om dat te organiseren zijn we terug gegaan naar een kleine kernorganisatie.” “Toen we het idee kregen voor Ouderen aan Zet! hebben we dan ook gezocht naar een partnerorganisatie die in onze visie op mensen, dicht bij ons staat. LOC past heel goed bij ons, met haar visie op waarde-volle zorg (www.loc.nl/visie). Bovendien heeft LOC veel ervaring in de ouderenzorg en zit ze midden in het veld. We zagen gezamenlijk tijdens het project Ouderen aan Zet! hoe zorgleefplannen onvoldoende bijdragen aan waar ze eigenlijk voor bedoeld zijn: vergroten van de zeggenschap en een betere kwaliteit van leven voor ouderen. Ongeacht welke kwetsbaarheden en ingewikkeldheden iemand heeft.” “Nu dat project is afgerond voor meer informatie over de handreiking) hopen we dat mensen daar kennis van nemen en dat we zo het bewustzijn creëren dat er iets moet veranderen. We broeden nu al samen met LOC op een vervolgproject onder de titel ‘grootschalig luisteren’. Kwaliteit van de zorg is essentieel maar volgens ons toch meer een voorwaarde dan een doel op zich. Ouderen zelf zijn zo weinig in beeld. Daarom willen we met dit traject de verhalen van ouderen boven tafel krijgen. Zo krijg je een goed beeld van wat mensen écht willen.” “Want iedereen moet onderdeel kunnen uitmaken van deze samenleving. Om dat te bereiken is er een cultuurverandering nodig. Wat kwaliteit van leven is voor mensen, is het individueel en subjectief. Als we dat bewustzijn verder hebben vergroot dan kunnen we met de instrumenten die we nu hebben gemaakt en nog gaan maken, het verschil maken.” Oorspronkelijke publicatie: Zorg & Zeggenschap, maart 2014

In deze editie van 24 uur met: Eén ruimte, één gast. En met een beetje mazzel veel gebrabbel. Gastheer Kasper begroet gast Noël. De twee brengen een dag lang samen door, zonder Marjolein. Kasatari.nl houdt via een liveblog bij hoe het gaat. 15.00 De 24 uur met is over! Marjolein is weer thuis. Noël slaapt gewoon door: 14.04 Noël is uitgeput van het spelen en zoekt z’n bed weer op. 12.51 AMBER-alert voor de speen kan weer worden ingetrokken. Hij is terecht en ongedeerd. 12.50 AMBER-alert. Vermist: speen, leeftijd onbekend. Uiterlijke kenmerkingen blauw en doorzichtig. 12.46 Het is leestijd. Noël pikt de literatuur uit. 12.20 “Wow ik heb zelden iemand zo snel een broodje naar binnen zien werken,” aldus een verbaasde gastheer tegen Noël. 11.52 Al snapt hij het concept wandelen nog niet helemaal: 11.50 Noël wandelt door de kamer. “24 uur duurt wel lang!” 11.05 Opstaan tijd. 09.35 “Aargh! Ik ben nog moe,” zucht Noël terwijl hij weer in z’n bed stapt en direct in slaap valt. 08.06 Een banaantje als ontbijt gaat er wel in bij Noël. 06.45 “Zullen we gaan opstaan?” brabbelt Noël tegen de gastheer. Met tegenzin sleept Kasper zichzelf ook uit bed. “Ik hou van vroeg opstaan,” zegt Noël. 01.55 Noël wordt wakker en schreeuwt heel hard “Dorst, dorst!” door het hele huis. (12/01) 00.16 Zzzzzzzzzz. 20.45 Slaapgast Noël wordt wakker voor een afzakkertje. 19.32 De gastheer besluit, ondanks de heerlijke maaltijd van Noël, zelf toch ook maar een potje te koken. De Paëlla is klaar: 18.41 Het is stil in de slaapkamer van gast Noël. 18.32 Noël besluit zijn bed op te zoeken al heeft hij geen besef meer van tijd. “Het zal wel 23.12 zijn,” grapt hij. 18.15 Massale valpartij. Noël is ongedeerd en kan verder kruipen. De bezemwagen komt met een extra flesje om ‘m op te lappen. 17.17 Gast Noël belooft te koken en gaat aan de slag met potten en pannen. Resultaat: een banaantje vooraf. Daarna brood met wortel. En rozijntjes na. De kok lijkt zelf niet erg tevreden: 16.12 Speenwisseltijd 15.47 Noël gaat in zijn bed liggen maar besluit niet te gaan slapen. Kasper leest het sprookje Duimelijntje voor totdat hij weg wordt gehoond door zijn gast. 15.04 Kasper en zijn gast Noël komen aan in een leeg huis. Een Bossche bol moet troost bieden. 14.40 Marjolein’s trein vertrekt. De 24 uur met zijn – ruim een half uur later dan gepland – officieel begonnen. 12.48 Noël heeft alle vertrouwen in de ’24 uur met’ die over een klein uurtje echt zal beginnen. Zijn commentaar: “a¿ GH J”. (11/01) 9.46 Marjolein is nog thuis. De 24 uur zijn nog niet eens begonnen, maar de eerst paniek over of het wel goed zal gaan vannacht wordt geuit. “Straks hoor je ‘m niet als hij huilt!”

Alweer een jaar voorbij gevlogen. Er is dan ook (heel) veel gebeurd. Allereerst ons belangrijkste nieuws: we zijn sinds 2 februari met z’n drietjes. Noël Matthis heeft gezorgd voor ontelbare mooie momenten en veel slaaptekort. Hij groeide als kool, leerde te brabbelen, zelf te eten, zitten, kruipen, klappen, staan en nog veel meer. Terwijl ik dit schrijf – letterlijk tussen de oliebollen – haalt Marjolein fietsstoeltje zodat we voortaan niet meer alles hoeven te lopen of de bus hoeven te pakken. Daarnaast bleef de zoektocht naar betaald werk voor Marjolein tot nu toe vruchteloos. Wel heeft ze vrijwilligerswerk gedaan bij babybioscoop Cinemum in Eindhoven en het Rijksmuseum van Oudheden in Leiden. We gingen twee keer op vakantie naar Terschelling (met ouders én met schoonouders) en vierden een paar dagen vakantie in De Lutte, onder andere op de warmste dag van het jaar. En we gingen een dagje naar Plopsaland in Coo. Ouders Bert en Lenny werden 60 jaar en zusje Jonneke verhuisde naar Utrecht. PSV bestond dit jaar precies 100 jaar. Ik zat er bij in het stadion toen in een teleurstellende wedstrijd PSV niet verder kwam dan 0-0 tegen Cambuur. En Peter won de voetbalvoorspelling voor de tweede keer. In november stonden we langs de route van de intocht van Sinterklaas, die dit jaar aankwam in Groningen. Helaas was er dit jaar naast al het moois dat ons is overkomen, ook verdrietig nieuws. We namen – vlak na elkaar – afscheid van Opa Roosenboom (95) en Cisca (61). Die ik beide gelukkig kort daarvoor heb kunnen bezoeken. Ook collega Albert (63) en vriend van mijn ouders Bart (54) overleden dit jaar. In de boze buitenwereld zagen we Beatrix vertrekken en Koning Willy de troon bestijgen. Er kwam een nieuwe paus (Franciscus) nadat de oude (Benedictus XVI) besloot ‘met pensioen’ te gaan. Ook nam de wereld afscheid van enkele grootheden, onder wie: Nelson Mandela (toelichting overbodig), Brian Sollitt (de uitvinder van de After Eight), Margaret Thatcher (IJzeren Dame), Bonfire (paard) en Friso (prins). Eenieder een goed 2014 gewenst. 2 februari: De maand januari was een maand van wachten. Gelukkig kwam vroeg in februari ons mannetje Noël ter wereld. Wat toen nog een schatje was, zou al snel uitgroeien tot een vrolijke deugniet. 24 februari: Vele mensen ondernamen (soms zelfs meerdere keren) de barre overtocht naar Den Bosch om het nieuwe wondertje te aanschouwen. Voor een enkeling die dat niet kon werd een uitzondering gemaakt; daar ging Noël zelf maar op bezoek. 23 maart: Lobke Vale zette in maart een toen nog kleine Noël op de gevoelige plaat. 22 april: Nog nooit gingen we zo vaak naar de film. Marjolein nam ons als gastvrouw bij Cinemum gratis mee naar vele nieuwe films, waaronder Silver Linings Playbook, Diana en About Time. En Marjolein en Noël haalden zelfs de website van Cinemum. 30 april: Op 30 april werd Beatrix weer gewoon prinses en mocht Wimlex alias Willy aka Willem-Alexander het koningsstokje over. Geheel in het oranje togen we naar de stad waar een mat feestje werd gevierd. 14 mei: Twee keer naar Terschelling. De eerste keer met de familie Paping in mei. In juni deden we het met de familie Stoelinga nog eens over tijdens Oerol. Op de foto is te zien hoe gezellig het was. 8 juni: Op ons verjaardagsfeest, 8 juni, was Noël alweer zo groot geworden dat hij zijn wieg voor een ledikant verruilde. 16 juni kreeg ik de beste verjaardagstaart EVER van Marjolein! Een taart met After Eightsmaak en Space Invader-motief. 22 juni: Cisca overleed op 61-jarige leeftijd. Nog maar net terug van haar crematiedienst ging de telefoon… 1 juli: …Het ging niet goed met mijn opa. De volgende dag zijn we met z’n drieën naar Nijmegen gegaan en hebben daar een leuke middag beleefd met een vrolijke opa (zie foto). Twee nachten later overleed hij in zijn slaap. 30 juli: We werden uitgenodigd om mee te gaan naar Plopsaland Coo. Deze bloedhete maar mooie dag kon een bezoekje aan de beroemde waterval natuurlijk niet ontbreken. 2 augustus: 2 augustus is de warmste dag van het jaar (36 a 37 graden) in De Lutte: Noël eet voor het eerst een banaan en reageert daar op geheel eigen wijze op. 10 augustus: Jonneke verhuist naar Utrecht. Driemaal raden wie mag helpen met schilderen en het tillen van de meubelen. Nee ik zei driemaal raden. 31 augustus: PSV werd precies honderd jaar geleden opgericht. Uiteraard was er feest, maar de 0-0 gelijkspel tegen laagvlieger Cambuur zorgde voor een bedrukte sfeer. Dit jaar bezoek ik ook wedstrijden van PSV tegen Zulte Waregem, Dinamo Zagreb, Utrecht (winst). En Ludogorets, Ajax en FK Tsjornomorets Odessa (verlies). 6 september: Noël mocht samen met Phoxy en vele andere baby’s op de babyfoto. Vind Noël (en Marjolein) en win de eeuwige roem. 3 oktober: Het is oktober en eindelijk vakantie. En het is mooi weer bovendien. Noël wil graag een potje schaken en fungeert als stuk. 16 november: Voor je het weet is die stoomboot weer in het land. Een baby is een mooi excuus om je weer jong te voelen (of voor te doen). Vooral Noël’s ouders stonden dan ook als hysterische groupies langs de optochtroute in Groningen. 5 december: Oh wat wordt ‘ie weer verwend. Op 5 december brengt Sinterklaas een hoop pakjes naar huize Paping. Noël moet na afloop even bijkomen en bekijkt van een afstandje zijn nieuwe aanwinsten. 26 december: Kerst. Noël tegen overgrootoma: “Dat haar, die outfit. Dat kan ëcht niet meer anno 2013 hoor” Bekijk hier de jaaroverzichten van 2010, 2011, 2012, 2013, 2014, 2015, 2016 en 2017.

“Waarom heb ik zo lang de stand van de voetbalvoorspelling niet bijgewerkt,” was het eerste dat ik dacht na het zien van de winterstand. Achttien wedstrijden gespeeld in de eredivisie en dus zijn we al op de helft (plus één) van de wedstrijden. Hoewel mijn clubje (7e plaats) het niet zo goed heeft gedaan de afgelopen maanden, zit ik vooralsnog op rozen (12 punten voorsprong). “Maar de wedstrijd is pas gespeeld na 34 wedstrijden,” aldus 1-voudig winnaar (2011-2012) mijzelf. Zie alle voorspellingen voor het seizoen 2013/2014 hier. Stand na 18 ronden: 1. Kasper (34) 2. Emile Schelvis (36) 3. Peter (46) 3. Jeroen Grueter (46) 5. Marjolein (48) 5. Hans Kraay Jr. (48) 5. Tom Egbers (48) 5. Sjoerd Mossou (48) 9. Robert (50) 9. Willem Vissers (50) 11.Lobke (52) 11.Bert (52) 11.Wilfred Genee (52) 14.Meint (54) 14.Jan Joost van Gangelen (54) 16.Kees Jansma (56) 17.Jeanette (58) 17.Maarten (58) 17.Johan Derksen (58) 20.Valentijn Driessen (60) 21.Hugo Borst (64) 22.Noël (94)

Bart was een vriend van mijn ouders en van mijn buren. Van tijd tot tijd ontmoette ik hem in die hoedanigheid ook. Als er voetbal op tv was, bij Triviant of eetgelegenheden en verjaardagen. In januari 2005 zaten we naast elkaar tijdens de begrafenisdienst van mijn buurman Henk. Bart was zwaar geëmotioneerd: een drie-eenheid – Bart, Henk en mijn vader – was niet meer. Op 12 december 2013 overleed Bart, 54 jaar oud pas, plotseling in het Martini ziekenhuis in Groningen.

We hebben de afgelopen drie weken (23 dagen) in afzondering geleefd. Van de buitenwereld afgesloten door een miscommunicatie tussen internetproviders. Het heeft ons tijd gegeven om na te denken over het leven. We zijn er toen achtergekomen dat HET LEVEN ZONDER INTERNET TOTAAL ZINLOOS IS. AAAAAAAAAAARGH!!?@#@!!! Maar aan de andere kant: wie kan lang boos blijven als ‘ie naar zo’n klein vrolijk mannetje kijkt. Al kijkende leek het overigens wel alsof Noël steeds dichterbij kwam. Wat bleek: in plaats van achteruit (wat hij al sinds anno september deed), komt hij sinds 1 december ook echt vooruit! Het bewijs dat je wist dat ging komen is eindelijk hier:

‘Het is in ieder geval heel duidelijk dat heel veel mensen aan de verkeerde kant van de geschiedenis zullen staan.’ Dat is althans de harde bewering van Quinsy Gario, een aanjager van de stelling ‘Zwarte Piet is racisme’ over het vermeende racisme die komt kijken bij de rol van Zwarte Piet in het Sinterklaasfeest. Ik ben het met die stelling geheel oneens. Sterker nog: de discussie bewijst wat mij betreft dat er wel degelijk sprake is van racistische denkpatronen, echter niet binnen de kaders van het sinterklaasfeest, maar juist van de mensen die zich verzetten tegen de rolverdeling Sinterklaas – Zwarte Piet. Ingewikkeld? Ik ga het uitleggen. Als er een rolverdeling mogelijk zou zijn waarbij een blanke man met een witte baard, de manager is van enkele donker getinte knechten in fleurige pakken, zonder dat daar het labeltje racisme op wordt geplakt, zou racisme een stuk verder weg zijn. Het blijkt echter nog altijd bij sommige mensen gevoelig te liggen. Ook al is de racistische inslag die er waarschijnlijk ooit was allang niet meer deel van de rol van Zwarte Piet. En ook al is de rol zoals die nu wordt vervuld zeker niet ‘opzettelijk beledigend’ bedoeld, noch wordt deze zo door verreweg de meesten ervaren. Ergo: de mensen van de stroming ‘Zwarte Piet is racisme’ werpen de discussie zelf vijftig jaar terug in de tijd. Dat zelfde geld voor VN-mevrouw Shepherd. Ikzelf kijk er ondertussen naar uit mijn zoon (nul jaar) te laten genieten van dit kinderfeest. Ik hoop voor hem en mij dat deze discussie niets af zal doen aan de jaren waarop hij in Sinterklaas mag geloven. En dat dat nog jaren mag duren.

Bij zorgorganisatie ZZG zorggroep wordt inmiddels op grote schaal gebruik gemaakt van de mogelijkheden van Tweespraak, een digitaal en laagdrempelig platform waarmee cliënten altijd en overal kunnen laten weten wat voor hen van betekenis is. Ook worden er sinds kort bij ZZG panelgesprekken georganiseerd, waar het delen van verhalen centraal staat. In één van de spiksplinternieuwe appartementen – onderdeel van De Oogst – woont Saskia Wolf (40). Ze heeft multiple sclerose en spreekt door haar ziekte moeilijk. Ze is een van de inmiddels vele jongere bewoners, die vorig jaar een nieuw pand van ZZG Zorggroep in Wijchen betrok. Tevreden is ze over de zorg die ze ontvangt. Toch is ze blij dat ze sinds kort gebruik kan maken van Tweespraak. “Fijn dat dat kan,” zegt ze. Als een van de eerste bewoners van De Oogst stuurde Saskia onlangs een digitaal signaal naar het zorgteam. Het organisatieadviesbureau Collegamento heeft in samenspraak met ZZG Zorggroep het online platform Tweespraak ontwikkeld. Cliënten, familie en mantelzorgers met een verzoek, compliment of klacht kunnen dag en nacht via de website van ZZG of vanuit een app, een korte vragenlijst invullen. Indien nodig kan de zorgverlener de cliënt hierin ondersteunen. Samen met haar moeder vulde Saskia Wolf het digitale formulier onlangs ook in. “Ik ben heel tevreden over de zorg die ik ontvang. Wel heb ik sinds we op de nieuwe locatie wonen, een onveilig gevoel als ik in mijn tuin zit. Er is geen hek en je kijkt zo naar binnen. Ik durf de deur niet open te laten.” Ze besloten het signaal door te zetten via Tweespraak. Samen optrekken Medewerkster Gerrie van Dinteren ontving als beheerder namens haar team de melding. Ze is ‘portefeuillehoudster’ van kwaliteit van de zorg. Elke week bekijkt ze of er via Tweespaak meldingen zijn gedaan. Daarnaast wordt er ééns in de drie maanden teamoverstijgend gekeken met welke signalen bewoners zoal komen. Gerrie van Dinteren: “Maar eerst ga ik er direct mee aan de slag. Als mensen een terugkoppeling willen geef ik die. En als ik de vraag of opmerking zelf kan beantwoorden dan zal ik dat doen. Anders neem ik het mee om te bespreken in bijvoorbeeld de teamvergadering.” In De Oogst is men nog niet zo lang aan het werk met Tweespraak, maar zowel bewoners als medewerkers zijn enthousiast. Gerrie: “Mensen kunnen op een laagdrempelige manier hun ei kwijt. Dat kan overigens – en dat is ook heel vaak zo – een positief signaal zijn. Nou neemt Saskia sowieso geen blad voor de mond, maar voor andere bewoners kan het zeker helpen dat het digitaal kan.” Het onveilige gevoel in de tuin is helaas nog niet weggenomen. Een hek plaatsen kan bijvoorbeeld niet zomaar. En als de bewoners daar iets mee willen, moeten ze dat zelf doen omdat zij de huurders zijn. “Maar we kijken uiteraard wel of er meer signalen hierover binnenkomen. In dat geval kunnen we bijvoorbeeld de bewoners mobiliseren en hen hierin samen laten optrekken.” Verhalen Daast het digitale platform Tweespraak worden er ook narratieve – verhalende – panelgesprekken gehouden. Per gang, bestaande uit meestal twaalf tot veertien mensen, komen bewoners (medewerkers zijn er niet bij) twee keer per jaar bij elkaar om te praten over de onderwerpen die op dat moment onder hen leven. Doke Willems, ambtelijk secretaris van de cliëntenraad, is gespreksleider tijdens de panelgesprekken. Ze is onafhankelijk waardoor bewoners vrijuit kunnen vertellen. “Doel is zo veel mogelijk behoeften uitwisselen. Deze worden ook allemaal in Tweespraak gemeld, zodat er een goed overzicht ontstaat van wat er speelt.” De opkomst van de panelgesprekken is verrassend hoog; zo’n 90 procent van de bewoners is aanwezig. Om het gesprek op gang te brengen worden er per gespreksdeelnemer 32 kaarten uitgedeeld met stellingen en wensen voor de toekomst. Bijvoorbeeld: ‘Weer eens iets nieuws leren’, ‘een aanspreekpunt voor mijn kleine en grote zorgen’, ‘meer zelf willen doen’ (of juist niet). Iedereen kiest vijf kaarten uit die voor hem of haar het meest van toepassing zijn. Daarna wordt er over de keuzes gepraat. Doke Willems: “Het zijn een soort keukentafelgesprekken. Er ontstaan contacten die mensen ook meenemen naar buiten. Soms zijn gesprekken best heftig. Bewoners vinden het soms moeilijk te praten met hun buren, maar zo’n gesprek brengt mensen nader tot elkaar.” Bovendien wordt alles wat besproken wordt direct opgepakt. “Anders gaan bewoners ook niet meer de moeite nemen om meldingen te doen. En als bewoners dat willen, ontvangen ze uiteraard een terugkoppeling. Het grote voordeel is dat signalen zo heel snel worden opgevolgd.” Eenzaamheid Mevrouw Sanders (83), is voorzitter van de cliëntenraad: “In zo’n panelgesprek gaat het bijvoorbeeld over eenzaamheid. Voor mijn gevoel wordt er echt geluisterd. Vroeger, toen we nog niet op de nieuwbouwlocatie zaten, zat iedereen altijd in de gezamenlijke ruimte ko!e te drinken. Dat mis ik hier wel. Veel mensen zitten nu op zichzelf.” Doel van panelgesprek is ook dat mensen op elkaars verhalen reageren. Als iemand aangeeft dat hij of zij last heeft van eenzaamheid, kan iemand anders met oplossingen komen of gelijke ervaringen delen. Voor mevrouw Sanders zijn de panelgesprekken meer dan welkom. “Ik zie niet genoeg om online met Tweespraak te kunnen werken, dus zijn de panelgesprekken een mooi alternatief voor mij. En als ik tussendoor opmerkingen heb dan geef ik die door aan de verzorgenden. Zij schrijven het gelijk op en zetten het signaal dan namens ons in het Tweespraak-platform. Ik ken wel meer mensen die moeite hebben met digitale formulieren, maar je kunt daar ook altijd hulp bij vragen van medewerkers, familie of vrienden als dat nodig is.” Door zijn zoektocht naar een methode die dichter aansloot bij de leefwereld van cliënten, stond Hans Vos (gebiedsdirecteur bij ZZG Zorggroep) mede aan de wieg van Tweespraak. “De relatie met de achterban is vaak een probleem voor cliëntenraden en dat kan Tweespraak opvangen.” Lees meer over de ontwikkeling van Tweespraak op www.loc.nl/tweespraak. Oorspronkelijke publicatie: Zorg & Zeggenschap, oktober 2013

John Melsen (67) zet graag zijn vrije tijd in ter bevordering van cliëntenparticipatie en gastvrijheidszorg. De gepensioneerd adviseur in het voortgezet onderwijs zat de afgelopen tien jaar in twee cliëntenraden en zet zich daarnaast al drie jaar vol passie in voor Gastvrijheidszorg met Sterren als auditeur. Nog maar net was John Melsen met zijn cliëntenraadswerk voor een plaatselijk ziekenhuis gestopt, toen hij een persbericht zag van een instelling voor maatschappelijk werk: ze wilden een cliëntenraad oprichten. “Ik heb de telefoon gepakt en gevraagd: ‘Willen jullie een cliëntenraad oprichten omdat het van de wet moet, of omdat jullie echt de cliënt en het cliëntperspectief in het beleid willen laten doorklinken?’ Dat laatste”, werd hem nadrukkelijk verzekerd. Inmiddels zijn we bijna zes jaar verder en zijn laatste termijn van drie jaar als onafhankelijk voorzitter van deze cliëntenraad zit er nagenoeg op. “Onafhankelijk wil zeggen: ik ben geen cliënt of ex-cliënt, heb weinig verstand van maatschappelijk werk. Ik zorg dat wat de cliënten aan ervaringen inbrengen, in de vorm van beleidsadviezen op papier komt.” Cliëntgeluid John Melsen heeft een missie: het cliëntenperspectief laten doorklinken in het beleid. “Ik heb eerder bijvoorbeeld ook in een WMO-adviesraad gezeten en tijdens mijn werkzame leven jarenlang in de ondernemingsraad en ik merk overal hetzelfde probleem: het is erg lastig om inspraak goed vorm te geven. Aan de ene kant komt dat doordat er vaak mensen in de raad zitten die niet geheel begrijpen wat hun rechten zijn. Er zijn bijvoorbeeld cliëntenraden met alleen jaknikkers richting de directeur. En aan de andere kant zie je dat managers niet gewend, of soms zelfs niet geïnteresseerd zijn, om het cliëntgeluid in hun beleid mee te nemen.” Daarbij gaat men vaak voorbij aan de inhoud, aldus John Melsen. “In mijn rol als auditeur Gastvrijheidszorg met Sterren (de auditeur bezoekt zorginstellingen en maakt daarvan een rapportage die de jury gebruikt voor een eindoordeel over gastvrijheidszorg, red.) spreek ik soms cliëntenraadsleden die bijvoorbeeld niet weten dat ze het recht hebben om informatie op te vragen over de kosten van de wasserij. Of dat ze inspraak kunnen hebben in de samenstelling van het menu. We kunnen die beleidspapieren niet meer lezen, zeggen ze dan. Of ze zijn allang blij dat ze vier cliëntenraadsleden hebben. Maar er zijn ook raden bang om een meningsverschil aan te gaan als dat eens nodig is.” Gastvrij Dat was ook wat John Melsen aansprak in Gastvrijheidszorg met Sterren, waarvoor hij per jaar gemiddeld dertien instellingen bezoekt als auditeur. “Daarbij wordt ook geprobeerd het beleid van de instelling, als het gaat om gastvrijheid, zo dicht als mogelijk bij de bewoner te brengen. Ik zeg: als je mensen zo gastvrij als mogelijk behandelt, dan is het onmogelijk dat je geen goede zorg geeft. Veel directeuren en managers geven goede zorg vanuit de regels die daarvoor gelden en proberen daar gastvrijheid aan toe te voegen. Maar dan blijft iedereen met afvinklijstjes en minutenregistraties werken. Probeer dan nog maar eens tijd vrij te maken voor gastvrijheid. Terwijl het zo gemakkelijk is als je het omdraait.” John Melsen haalt zijn motivatie vooral uit zijn eigen ervaringen. Toen zijn dementerende schoonmoeder zeven jaar in een tehuis werd verpleegd zag hij – naast het vele dat goed ging – ook dingen fout gaan. “We woonden niet heel erg dichtbij dus als we gingen, dan waren we daar de hele dag. We hielpen mee met de verzorging en bij het eten. We zagen alles. De meeste kinderen van andere bewoners woonden wel in de buurt, kwamen elke dag twee keer even ko!e drinken, maar zagen daardoor veel minder. Ze herkenden zich ook niet in de kritiek die we hadden. Voor mijn schoonmoeder hebben we de omstandigheden toen kunnen verbeteren. Daar haal ik de energie uit om met dit auditeurswerk door te gaan: er is veel te verbeteren op het gebied van gastvrijheid in verpleging en verzorging.” Auditeren kost heel veel tijd. Zo’n twee dagen is hij per audit snel kwijt. “Aan voorbereidingen zoals inlezen en vragen bedenken, de audit zelf is een lange dag vol gesprekken met betrokkenen en dan nog een verslag maken.” Breder Als het maar helpt. “De gastvrijheidszorg wordt echt beter door de jaren heen. Gastvrijheidszorg met Sterren wordt ook steeds breder. In het begin legt men de nadruk alleen op de maaltijden, maar gastvrijheid is er de hele dag! De volgende stap is de lat nog hoger te leggen voor zorginstellingen. Bijvoorbeeld niet alleen de algemene maatregelen op het gebied van gastvrijheid beoordelen, maar door na te gaan in hoeverre instellingen weten in te spelen op persoonlijke behoeften van mensen, dus door differentiatie.” Oorspronkelijke publicatie: Zorg & Zeggenschap, oktober 2013

LOC heeft de afgelopen jaren samen met Perspectief in het project Ouderen aan Zet gekeken hoe zorgleefplannen bijdragen aan kwaliteit van leven van ouderen. Tijdens de landelijke ontmoetingsdag Ouderen aan Zet, dinsdag 15 oktober 2013, werden de voorlopige resultaten gedeeld met aanwezige cliëntenraadsleden, vrijwilligers en zorgprofessionals. Het project dat nog tot eind van het jaar loopt, startte in april 2011. Sindsdien zijn op 10 locaties van 4 zorgorganisaties zogenoemde zorgplantoetsingen gehouden. Dat gebeurde door middel van interviews met de direct betrokkenen bij de zorg: de oudere zelf, de zorgverlener en de omgeving. Eerste voorlopige conclusie daarbij is dat het zorgleefplan (bij oudere zorgvragers) kán bijdragen aan kwaliteit van leven, maar dat het hebben van een zorgleefplan zeker geen garantie is. Daarom is in het project Ouderen aan Zet ook het instrument ‘dialoogbijeenkomst’ verder uitgewerkt. Een uniek concept dat tijdens één van de workshops op de ontmoetingsdag werd uitgelegd. Dialoogbijeenkomst In een dialoogbijeenkomst gaan de betrokkenen bij de zorg (vanuit hun rol als bewoner/ zorgvrager, familielid of medewerker/ manager), met elkaar in gesprek aan de hand van eigen ervaringen. Belangrijk is dat er echt naar elkaar wordt geluisterd en de deelnemers op een gelijkwaardige manier kunnen deelnemen. In de workshop dialoogbijeenkomsten maakten de deelnemers kennis met deze werkvorm. Doel van het bijeenkomsten is dat het een kwaliteitsverbeterinstrument is die bijdraagt aan het verbeteren van wonen, leven en werken. Daarbij moeten de uitkomsten gedragen worden door de gespreksdeelnemers en leiden tot concrete verbeterpunten. En mooi meegenomen is dat de dialoogbijeenkomsten bijdragen aan een verdieping, verrijking van de relaties onderling. De werkwijze is globaal onder te verdelen in de volgende fasen: verzamelen onderwerpen: iedereen dit dat wil vertelt waar hij of zij het over wil hebben, samen wordt daar een onderwerp uitgekozen, vervolgens is er ruimte om gedachten en beleving met elkaar, komen eventuele oplossingen aan de orde. Van de belangrijkste punten de dialoogbijeenkomst wordt verslag. Over de verbeterpunten wordt uiteraard opgeschreven hoe daar mee wordt verder gedaan (en hoe mensen daarvan op de hoogte worden gehouden). Tijdens de workshop gingen de deelnemers vervolgens zelf in twee groepen aan de slag met het format. Het thema van de dialoogbijeenkomst kregen ze voor deze keer vast mee ‘Afhankelijk zijn en toch je eigen leven leiden’ en één persoon werd gespreksleider. In ongeveer een half uur werd gesproken over het thema, kwam iedereen aan het woord en werd er een verslag op hoofdlijnen opgesteld. Focus op leven Dialoogbijeenkomsten kunnen een mooi instrument zijn om met elkaar tot wederzijds begrip en nieuwe oplossingen te komen. Er wordt bij zorg echter nog vaak enkel gedacht aan de kwaliteit van de zorg, waar de kwaliteit van leven voor veel ouderen nog veel belangrijker is. De tweede workshop van de ontmoetingsdag ging dan ook over ‘focus op leven’. Wat is het verschil (en de samenhang) tussen kwaliteit van zorg en kwaliteit van leven? Tijdens de workshop ‘focus op leven’ kwamen er vele voorbeelden over tafel die betrekking hebben op zeggenschap, (gebrek aan) kwaliteit van leven en het (écht) luisteren naar ouderen (zie ook het voorbeeld in het kader rechts). En over de sociale rollen die ouderen nog kunnen vervullen, ook al hebben ze een hoge(re) leeftijd. Dat is zeker relevant nu het kabinet heeft uitgesproken toe te willen naar een participatiesamenleving: wie het zelf kan doet het zelf, wie nog wat bij kan dragen, draagt wat bij. En omdat zorg niet meer automatisch vanuit de overheid geregeld wordt, zullen er meer initiatieven moeten komen vanuit ouderen, hun omgeving en de buurt. Vele rollen die ouderen daarin kunnen vervullen kwamen ter sprake: van mentor tot expert, voorleeshulp tot vrijwilliger bij de sportclub en ondernemer. Er zijn genoeg mogelijkheden voor ouderen om betekenis te kunnen geven aan hun leven. In Rotterdam weten ze dat al. Op een voormalig cruiseschip worden nu rondleidingen gehouden. Daarvoor zijn gepensioneerde oud-werknemers gevraagd. Ze vonden het prachtig en stonden in de rij om gids te worden. Ieder mens heeft waarden. Er zijn universele waarden, zoals het hebben van een partner of vrijheid om te doen wat jij graag doet, maar iedereen vult deze waarden wel op zijn of haar eigen manier in. Er is een aantal zaken die we als mens nodig hebben en die willen we graag gewaarborgd hebben. Ook als je ouder wordt. Tijdens de workshop kregen de deelnemers zelf de vraag voorgelegd ‘wat wil je dat iemand over jou zegt als je dat zelf niet meer kunt, als je in een verzorgingshuis wordt opgenomen’. Een vraag die veel discussie opriep. “Eigenlijk zou ik nu in steekwoorden al moeten opschrijven wat ik wil, voor als ik het straks niet meer kan. Zoals dat ik hou van de buitenlucht en het volgen van het nieuws.” Iemand anders kende een voorbeeld over een vrouw van 95 jaar oud die graag naar Canada wilde om familie te bezoeken. Haar dochters reageerde verbaasd en vond het niet verstandig. Haar zoon echter zei: waarom niet, als zij dat graag wil? Ze besloot om te gaan, leefde helemaal op en keek ook echt uit naar haar reis. Handreiking In de loop van december 2013 komen LOC en Perspectief met een handreiking over dialooggesprekken en over hoe die in te zetten in de zorginstelling. Wilt u op de hoogte worden gehouden: laat dan uw e-mailadres achter via het gele kader, rechts boven op deze pagina. Of hou de websites van Ouderen aan Zet en LOC in de gaten: www.ouderenaanzet.org en www.loc.nl/ouderenaanzet. Val met grote gevolgen Tijdens de workshop Focus van Leven kwamen er vele voorbeelden over tafel die betrekking hebben op zeggenschap, kwaliteit van leven en het (écht) luisteren naar ouderen. Een schrijnend maar mooi voorbeeld. Een oudere vrouw woont thuis met haar man als zij door een val haar korte termijn geheugen kwijtraakt. Ze wordt opgenomen in het ziekenhuis en begint daar, verwart als ze is, te dwalen. Het ziekenhuis kent de voorgeschiedenis van de vrouw niet en maakt zich zorgen over haar verwarring. Binnen een week is een plek geregeld in een verzorgingshuis. De familie heeft twijfels over of dit wel echt nodig is, maar men geeft het een kans. Eenmaal in het verzorgingshuis gaat ze opnieuw dwalen, nu´s nachts, omdat ze het toilet niet kan vinden in de voor haar vreemde omgeving. Als snel krijgt ze medicijnen die zorgen dat ze rustiger wordt. Maar ook overdag ontstaan er problemen. Ze voelt zich niet op haar plek tussen de mensen waarvan sommige de hele dag om de zuster roepen. Om deze mensen toch te helpen gaat ze voor hen op zoek. Weer dwalen. En zo heeft ze binnen vier dagen ook overdag medicijnen. De familie vindt dit toch echt te gek en besluit om haar uit het verzorgingshuis weg te halen en haar te herenigen met haar man. Met succes: inmiddels woont ze al weer meer dan een jaar thuis, doet ze vrijwilligerswerk bij een zorgboederij en past ze regelmatig – met haar man – op de kleinkinderen. Dit voorbeeld geeft goed aan hoe de context van iemands leven bepalend is van hoe iemand zich voelt en gedraagd. Dezelfde vrouw die aan de medicijnen moest in het verzorgingshuis, kon thuis prima functioneren en – op haar manier – bijdragen aan de maatschappij. Oorspronkelijke publicatie: LOC.nl, 16 oktober 2013

Hans Vos, gebiedsdirecteur bij ZZG Zorggroep, is vanaf het begin – zo’n drie jaar geleden – betrokken bij de ontwikkeling van Tweespraak. Tweespraak is een digitaal platform waar 24 uur per dag, zeven dagen in de week cliënten/familie/vrienden ervaringen over hoe zij de zorg- en dienstverlening beleven kunnen doorgeven. En waarmee de zorgorganisatie (snel) in staat is om verbeteringen in de zorg door te bereiken. Binnenkort kunnen ook andere organisaties gebruikmaken van de Tweespraak-methode. ZZG Zorggroep heeft de afgelopen jaren nadrukkelijk gezocht naar nieuwe methoden en middelen om de dialoog te zoeken en de zorg en dienstverlening te kunnen verbeteren. “Methoden en middelen waarmee we de verhalen van bewoners kunnen ‘vangen’ en samen met alle partijen – waaronder de cliëntenraden – de zorg en dienstverlening kunnen verbeteren en mensen met elkaar kunnen verbinden,” aldus Hans Vos. Om dat te bereiken zijn er naast de digitale formulieren en verwerking daarvan – het product Tweespraak dus – ook panelgesprekken ingevoerd. “Tweespraak is een digitaal platform dat de signalen/behoeften opvangt die onder bewoners/familie leven. Daarnaast willen we de dialoog nog meer op gang brengen in een context waar niet ‘zorg’ op de voorgrond staat, maar het verhaal dat mensen aan elkaar vertellen en dat bijdraagt aan nieuwe contacten. Samen met Tweespraak zorgen die er voor dat de dialoog wordt versterkt.” Leefwereld cliënten De panelgesprekken (volgens de narratieve methode) zijn in combinatie met Tweespraak volgens Hans Vos interessant. Bijvoorbeeld om op een andere wijze om te gaan met de traditionele medezeggenschap, die nu via cliëntenraden verloopt. “Het is zoeken naar methoden en middelen die dichter aansluiten bij de leefwereld van cliënten. De relatie met de achterban is vaak een probleem voor cliëntenraden en dat kan Tweespraak – aangevuld met panelgesprekken – opvangen.” Nu is het zaak om te zorgen dat de nieuwe werkwijze zorgt voor veel signalen van en door bewoners en medewerkers. “We hebben medewerkers geïnformeerd en folders gemaakt voor bewoners. Verder maakt Tweespraak nu onderdeel uit van het zorgplanproces. De signalen die naar boven komen verwerken we vervolgens ook weer in Tweespraak.” Inmiddels zijn de eerste resultaten verzameld. De meeste meldingen komen via de medewerker binnen (73 %). 27 % komt vanuit de cliënt, eventueel via familie of vrienden. Veel van de signalen gaan over bejegening en over de woonomgeving. “Het leuke is dat blijkt dat cliënten juist de behoefte hebben om positieve feedback te geven. Maar het is natuurlijk ook mooi als je naar aanleiding van meldingen, verbeteringen kunt doorvoeren. Of als mensen zelf met oplossingen komen.” Samenredzaam Eigenlijk, zo vindt Hans Vos, werkt deze methode het beste als een zorginstelling tegelijkertijd ook een aantal andere invalshoeken kiest over de wijze waarop het de zorg en dienstverlening ziet en organiseert. Bij ZZG Zorggroep is dat ook gebeurd. “Bij ZZG Zorggroep is iemand aangesteld die, los van de zorg, samen met cliënten op zoek gaat naar nieuwe verbindingen, nieuwe netwerken en nieuwe kansen om het eigen leven te blijven voortzetten. We willen bewoners zoveel mogelijk ondersteunen om (samen)redzaam te zijn en daar als zorgorganisatie in te faciliteren. Maar dat vergt van alle partijen wel een cultuuromslag.” Het is volgens Hans Vos dan ook niet genoeg om alleen het product Tweespraak te kopen. “Tweespraak wordt aangeboden inclusief een quickscan waarmee onder andere de cultuur van de eigen organisatie kan worden doorgelicht. Verder is het van belang dat het bij de kernwaarden van je zorginstelling past. In ons geval: mensgericht, maatschappelijk ingebed en economisch houdbaar.” Het ontwikkelen van Tweespraak en de narratieve methode heeft veel tijd gekost en nu is het tijd om te oogsten. Tweespraak is ontwikkeld bij ZZG Zorggroep maar wordt nu als zelfstandig merk en bedrijf doorontwikkeld. “Er zit niet alleen een doel achter, maar ook een bedoeling. Samen met cliënten naar een verbeterde leefwereld toe.” Oorspronkelijke publicatie: LOC.nl, 30 september 2013

Zaterdag 31 augustus 2013 vierde PSV het 100 jarig bestaan. Het feest werd gevierd rondom de competitiewedstrijd tegen Cambuur (0-0). Pas een paar dagen voor de wedstrijd wist ik dat ik er bij zou zijn. Met bijna de laatste kaartjes zag ik een wanprestatie van het elftal van nu, omlijst met veel oude beelden, elektronische muziek, cheerleaders, de Philips Harmonie en Guus Meeuwis. In een sfeervol verlicht Philips Stadion droegen de helden van toen de prijzen die zij met PSV wonnen, het veld op. Hans van Breukelen sloot – onder luid gejuich – de rij met de Europa Cup I. Ondertussen schalde Guus Meeuwis’ het kan hier zo mooi zijn door de Eindhovense avond.

\We zijn alweer 2 wedstrijdrondes onderweg in de eredivisie. En het heeft even geduurd maar alle voorspellingen zijn verzameld en geordend. De afgelopen tijd zijn er in totaal 10 aanmeldingen binnengekomen (inclusief één van Noël) voor de voetbalvoorspelling 2013-2014 en zoals ieder jaar vergelijken we die met de voorspellingen van 12 professionals (die niet meedingen naar de prijzen). De voorspellingen van iedereen staan in een Excelbestand (hier in te zien en te downloaden), dus vergelijk gerust je keuzes met die van de anderen. Ik zal halverwege de competitie en aan het eind een (tussen)stand rondmailen. Tussendoor zal ook op deze website zo nu en dan een tussenstand te vinden zijn. Dat de beste moge winnen!

Eigenlijk was het gewoon anderhalve week te vroeg. Met zes maanden zou hij zijn eerste hapjes vast voedsel krijgen. Maar ga maar eens in tegen een ‘baby on a mission’. Niet dus. Noël wilde me weer eens helpen met het uitwerken van mijn interview. Prima, dus ik laat hem de tekst lezen. Volgens mij had ‘ie toen al gegeten overigens. Of niet, maar dat maakt voor het verhaal eigenlijk niets uit. Enfin, Noël haalt nog een paar tikfouten uit de tekst. Iedereen blij. Maar meneer had blijkbaar toch honger. Dus hij kijkt nog even goed naar de tekst. Bedenkt zich geen moment en begint ‘m gewoon op te eten. Alsof het niets is! Gewoon papier dus, met een beetje inkt. Is toch niet normaal? Dus ik dacht nog even: laat maar gaan. Dit moet je niet als kritiek op je schrijfkunsten opvatten schoot ook nog door m’n hoofd. Maar enkele seconden later was er gewoon een klein stukje af. Gewoon weg! Keek ik in Noël’s mond en wat denk je? Een stukje van mijn interview! Het moet niet gekker worden. Ik probeerde nog het stukje er uit te pulken maar het was al te laat. Enkele slikken later was het papier weg, en Noël’s eerste hapje een feit: papa’s interview.

Ga nu naar kasatari.spreadshirt.nl, mijn eigen webshopje, en vind ook in uw maat een t-shirt dat als gegoten zit! Als klap op de vuurpijl zijn er ook enkele nieuwe shirts beschikbaar! GA SNEL!!1!